Có thể tự kiểm tra ADN cha con tại nhà được không?

 

Câu trả lời là KHÔNG. Khách hàng không thể tự kiểm tra ADN cha con tại nhà, bởi hiện nay chưa có thiết bị, que thử hay thuốc thử để có thể tự xét nghiệm ADN tại nhà và lên kết quả ngay được. Việc kiểm tra ADN cha con chỉ có thể được thực hiện tại phòng thí nghiệm, nơi có hệ thống máy móc chuyên dụng để xét nghiệm ADN. 

Song khách hàng hoàn toàn có thể tự lấy mẫu xét nghiệm ADN cha con tại nhà rồi gửi tới đơn vị làm xét nghiệm ADN. Hoặc chuyên viên xét nghiệm ADN sẽ tới tận nhà khách hàng để lấy mẫu ADN đem đi xét nghiệm tại phòng thí nghiệm, sau đó trả kết quả tới khách hàng. Tức là, trong toàn bộ quá trình xét nghiệm ADN cha con, có thể tự lấy mẫu ADN cha con tại nhà, còn lại việc tiến hành xét nghiệm sẽ được thực hiện tại phòng thí nghiệm.

I. Có thể tự kiểm tra ADN cha con tại nhà được không?

Hiện nay, KHÔNG thể tự kiểm tra ADN cha con tại nhà bằng thiết bị, que thử hay thuốc thử nào. Khách hàng chỉ có thể tự lấy mẫu ADN tại nhà, gửi đến trung tâm xét nghiệm ADN hoặc đặt lịch để được chuyên viên đến tận nhà lấy mẫu ADN. Sau đó trung tâm xét nghiệm ADN sẽ gửi kết quả tới tận tay khách hàng.

1. Sử dụng thiết bị, que thử, thuốc thử để tự xét nghiệm ADN tại nhà

Hiện nay trên thế giới KHÔNG CÓ bất cứ thiết bị, que thử hay loại thuốc thử ADN để tự kiểm tra ADN cha con tại nhà. Do đó, bạn hoàn toàn KHÔNG thể tự kiểm tra xét nghiệm ADN tại nhà. 

Không giống như việc thử thai, thử COVID, thử ngày rụng trứng,… có thể thực hiện tại nhà bằng các que thử hay bộ kit xét nghiệm đơn giản, việc xét nghiệm ADN vô cùng phức tạp.

Để xét nghiệm ADN bắt buộc phải có một phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn khắt khe, trong đó có một chuỗi các hệ thống máy móc xét nghiệm ADN chuyên dụng và hóa chất đặc biệt nhập khẩu từ nước ngoài. 

Chỉ tính riêng việc phân tách, chuẩn bị mẫu máu, nước bọt, tóc, móng tay, cuống rốn,… trước khi tiến hành chạy máy móc xét nghiệm ADN đã phải thực hiện qua nhiều bước trong phòng thí nghiệm. Do đó, KHÔNG thể tự kiểm tra ADN cha con tại nhà mà buộc phải xét nghiệm ADN trong phòng thí nghiệm. 

2. Lấy mẫu xét nghiệm ADN tại nhà & trả kết quả tại nhà

Hiện nay, khách hàng hoàn toàn CÓ THỂ tự lấy mẫu xét nghiệm ADN cha con tại nhà, hoặc yêu cầu chuyên viên xét nghiệm ADN tại đơn vị đến tận nhà để lấy mẫu xét nghiệm ADN cho cha và con. Kết quả xét nghiệm ADN cũng sẽ được thông báo qua điện thoại đồng thời gửi tới tận tay bản cứng cho khách hàng bằng dịch vụ chuyển phát nhanh có bảo đảm. Khách hàng sẽ hoàn toàn không phải di chuyển tới bất cứ đâu để xét nghiệm ADN mà chỉ cần ngồi tại nhà.

Cụ thể như sau:

• Phương án 1: Khách hàng tự lấy mẫu xét nghiệm ADN tại nhà. Tức là khách hàng tiến hành thu thập mẫu ADN của cha và con theo hướng dẫn, gói lại và gửi đến đơn vị làm xét nghiệm ADN. Chi tiết sẽ có trong mục II trong bài viết dưới đây. 

• Phương án 2: Chuyên viên xét nghiệm ADN tới tận nhà để lấy mẫu ADN cha con.Tức là thay vì tự lấy mẫu ADN, chuyên viên xét nghiệm sẽ là người đến tận nhà của khách hàng để lấy mẫu xét nghiệm và chuyển sang phòng thí nghiệm. Chi tiết sẽ có trong mục III trong bài viết dưới đây. 

II. Hướng dẫn chi tiết cách tự thu mẫu ADN cha con tại nhà

Việc tự thu mẫu ADN cha con tại nhà để gửi đi đơn vị xét nghiệm ADN rất đơn giản, dễ thực hiện theo từng bước như sau.

Bước 1: Chọn loại mẫu ADN phù hợp để xét nghiệm ADN cha con 

Hiện nay có 5 loại mẫu ADN thông thường thường dùng nhất để xét nghiệm ADN cha con, bao gồm: máu, niêm mạc miệng, tóc có gốc chân tóc, móng tay/chân và cuống rốn trẻ sơ sinh. 

Về mặt lý thuyết, mỗi người chỉ cần duy nhất 01 loại mẫu ADN để xét nghiệm. Tuy nhiên để đề phòng trường hợp mẫu ADN tự thu có thể bị hỏng, bị thiếu,… dẫn tới không xét nghiệm được phải thu lại mất thời gian, khách hàng nên thu ít nhất 02 loại mẫu ADN khác nhau của mỗi người. 

Ví dụ: 

• Cha lấy 2 loại mẫu: niêm mạc miệng (nước bọt), tóc có gốc chân tóc.
• Con lấy 2 loại mẫu: niêm mạc miệng (nước bọt), móng tay/chân.

Tùy theo điều kiện thực tế của cha và con mà khách hàng chọn 02 trong số 05 loại mẫu xét nghiệm ADN thông thường kể trên để xét nghiệm ADN. 

Riêng với trường hợp xét nghiệm ADN cho trẻ sơ sinh, nên ưu tiên mẫu cuống rốn rụng tự nhiên, niêm mạc miệng (nước bọt) và máu gót chân hơn là móng tay/chân và tóc có gốc chân tóc. Lý do là bởi tóc và móng tay/chân trẻ sơ sinh còn mảnh và yếu, do đó khi xét nghiệm ADN sẽ có thể không lên được kết quả. 

Trong trường hợp không thể lấy được máu, nước bọt, tóc có gốc chân tóc, móng tay/chân hay cuống rốn của cha hoặc con để làm xét nghiệm ADN cha con phải làm gì? 

Trong trường hợp không thể bí mật lấy được bất kỳ mẫu nào trong số 5 loại mẫu ADN thông thường kể trên, khách hàng có thể sử dụng mẫu ADN đặc biệt, bao gồm:

• Bàn chải đánh răng: Bàn chải được dùng bởi duy nhất 1 người và đã dùng ít nhất 2 tuần trở lên. 
• Dao cạo râu: Tương tự với bàn chải, dao cạo râu cũng cần được dùng từ 2 tuần trở lên, khi lấy cần lấy cả phần dao cạo và bàn cạo.
• Bã kẹo cao su: Bã kẹo cao su để xét nghiệm ADN chưa bị giẫm bẩn hay vứt xuống đất. 
• Đầu lọc thuốc lá: Tương tự, đầu lọc thuốc lá cũng cần phải sạch, chưa bị giẫm bẩn, vứt xuống mặt đất hay dập vào trong nước. 
• Tinh dịch (có trong bao cao su, khăn lau, quần lót,…)

Tuy nhiên khi dùng mẫu ADN đặc biệt, sẽ luôn có rủi ro không lên được kết quả xét nghiệm, bởi thực chất là đang tận dụng những vật phẩm đã qua sử dụng có thể còn dính ADN của người dùng trên đó, chứ đây hoàn toàn không phải những vật phẩm chuyên để xét nghiệm ADN. Do đó, nếu không phải trường hợp bất khả kháng thì vẫn nên ưu tiên sử dụng 5 loại mẫu ADN thông thường.

Bước 2: Tiến hành thao tác lấy mẫu ADN cha con

Với mỗi loại mẫu ADN sẽ có cách lấy mẫu xét nghiệm ADN khác nhau. Sơ lược như sau:

• Lấy máu xét nghiệm ADN: Chích ở đầu ngón tay người lớn hoặc gót chân trẻ sơ sinh tầm 3 – 4 giọt máu thấm vào đầu que tăm bông, gói vào giấy ăn/giấy viết sạch hoặc phong bì sạch
• Lấy niêm mạc miệng (nước bọt) xét nghiệm ADN: Lấy 2 – 3 tăm bông sạch đã được cắt bỏ một đầu. Tiếp theo, cầm vào đầu đã cắt bông lần lượt cho đầu bông còn lại vào thành má phía trong khoang miệng, xoay nhẹ và áp sát thành má hoặc quệt dọc khoảng 15 – 20 lần
• Lấy tóc có gốc chân tóc xét nghiệm ADN: Dùng nhíp nhổ từ 5 – 7 sợi tóc có chân đặt lên một tờ giấy trắng sạch, rồi gói lại.
• Lấy móng tay/móng chân xét nghiệm ADN: Vệ sinh đầu bấm móng tay sạch sẽ trước khi cắt để đảm bảo không còn lẫn mảnh vụn móng tay người trước đó, sau đó cắt khoảng 5 đến 7 mảnh móng tay/chân và gói vào giấy ăn/giấy viết sạch hoặc phong bì sạch.
• Lấy cuống rốn trẻ sơ sinh xét nghiệm ADN: Cuống rốn rụng của trẻ sơ sinh để khô tự nhiên, sau đó gói vào giấy ăn/giấy viết sạch hoặc phong bì sạch. 
• Lấy mẫu ADN đặc biệt là tinh dịch: Dùng 2-3 tăm bông sạch cắt bỏ 1 đầu, dùng đầu còn lại quết vào bao cao su chứa tinh dịch, bề mặt quần lót hoặc khăn lau nếu tinh dịch trên quần lót hoặc khăn lau vẫn còn ướt. Nếu đã khô thì gói khăn lau và quần lót vào túi giấy sạch. 
• Với các mẫu ADN đặc biệt khác: Giữ nguyên tình trạng mẫu, đeo găng tay nilon hoặc găng tay y tế đặt vật phẩm vào trong gói giấy ăn/giấy viết và gói lại. Cố gắng không được chạm tay hoặc làm thay đổi tình trạng của mẫu ADN đặc biệt.

Chi tiết các thao tác lấy mẫu ADN để xét nghiệm ADN cha con có trong bài viết: HƯỚNG DẪN CÁCH TỰ THU MẪU TẠI NHÀ ĐỂ XÉT NGHIỆM ADN 

Bước 3: Gói mẫu ADN cha con và gửi đến đơn vị làm xét nghiệm ADN

Các loại mẫu ADN dù là thông thường hay đặc biệt đều cần để khô tự nhiên và gói vào giấy ăn/giấy viết hoặc phong bì giấy sạch. Tuyệt đối không đặt mẫu ADN vào bên trong túi nilon hoặc túi zip bởi sẽ làm mẫu ADN bên trong bị hấp hơi nước dẫn tới mốc, làm biến đổi thành phần của mẫu và do đó khi xét nghiệm sẽ không lên được kết quả. 

Bên ngoài gói giấy của mỗi mẫu xét nghiệm, bạn cần ghi rõ tên hoặc ký hiệu tên của người được làm xét nghiệm (trong trường hợp muốn giấu kín danh tính thực sự của cha và con). Tốt nhất là khi thu mẫu ADN, lấy mẫu ADN đến đâu bạn hãy thực hiện gói mẫu và ghi tên luôn đến đó để tránh việc lẫn lộn mẫu ADN của cha và con – nhất là trong các xét nghiệm ADN có nhiều hơn 1 cha – 1 con.

Cuối cùng, có thể đặt toàn bộ các gói giấy đựng mẫu xét nghiệm ADN vào một phong bì lớn, dán băng dính hoặc bọc nilon chống sốc bên ngoài để dễ dàng vận chuyển.    

Khi gửi mẫu ADN đến đơn vị xét nghiệm, bạn có thể lựa chọn giữa các hãng vận chuyển như Bưu điện Việt Nam (VNPost), Viettel Post, Giao hàng Nhanh, Giao hàng Tiết kiệm, J&T Express, Shopee Express,… các hãng xe đò, xe khách liên tỉnh, xe limousine,… tùy theo tình hình thực tế. Chú ý ghi rõ địa chỉ trung tâm xét nghiệm ADN và số điện thoại người nhận để tránh thất lạc khi gửi. 

III. Hướng dẫn đặt lịch xét nghiệm ADN cha con tại nhà

Khách hàng hoàn toàn có thể yêu cầu chuyên viên xét nghiệm ADN tại trung tâm đến tận nhà mà không cần phải tự lấy mẫu ADN hay đến trực tiếp trung tâm xét nghiệm. Chi tiết các bước như sau: 

Bước 1: Lựa chọn trung tâm xét nghiệm ADN uy tín, chuyên nghiệp, có dịch vụ lấy mẫu ADN tại nhà

Hiện nay hầu hết các đơn vị xét nghiệm ADN đều cung cấp dịch vụ lấy mẫu ADN tại nhà cho khách hàng. Do đó, giữa nhiều trung tâm lớn nhỏ, bạn cần xác định được đơn vị xét nghiệm ADN uy tín, có trách nhiệm, để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác và dịch vụ tối ưu. 

Chi phí cho dịch vụ lấy mẫu ADN tại nhà: Với nội thành các thành phố lớn (Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng) và các tỉnh thành có trụ sở của đơn vị làm xét nghiệm, chi phí lấy mẫu ADN tận nhà là miễn phí, hoặc tính phí không đáng kể. Với các tỉnh thành ở xa, chi phí sẽ chỉ bao gồm tiền xe di chuyển, còn lại hoàn toàn không tính thêm bất cứ chi phí nào khác.

Bước 2: Trao đổi và sắp xếp lịch hẹn với chuyên viên xét nghiệm ADN

Khi đã lựa chọn đơn vị xét nghiệm ADN uy tín, phù hợp với nhu cầu, bạn trao đổi và sắp xếp thời gian phù hợp và địa điểm cụ thể để chuyên viên xét nghiệm ADN chuẩn bị thật chu đáo trước khi tiến hành lấy mẫu ADN cha con. 

Ngoài giờ hành chính có thể đặt lịch xét nghiệm ADN cha con tại nhà không? 

Có. Bạn có thể đặt lịch xét nghiệm ngoài khung giờ hành chính, các chuyên viên xét nghiệm ADN sẽ sắp xếp thời gian để có thể tới tận nhà và tiến hành thu mẫu ADN theo yêu cầu của khách hàng.

Tuy nhiên, việc trả kết quả xét nghiệm ADN sẽ chỉ được tính theo khung giờ làm việc. 

Ví dụ với các ca xét nghiệm ADN cha con cấp tốc trả kết quả sau 04 giờ làm việc, thì trong trường hợp chuyên viên xét nghiệm tiếp nhận mẫu ADN ngoài giờ hành chính, thời gian trả kết quả sẽ được tính bắt đầu từ giờ làm việc buổi sáng hôm sau (8h sáng) chứ không phải thời điểm nhận mẫu ADN. 

Thứ bảy, Chủ nhật, ngày Lễ Tết có thể đặt lịch xét nghiệm ADN cha con tại nhà không?

Có. Bạn chỉ cần báo trước 01 ngày đối với Thứ bảy – Chủ nhật và 02 ngày đối với dịp Lễ tết theo quy định Nhà Nước, các chuyên viên xét nghiệm ADN sẽ sắp xếp thời gian để có thể tới tận nhà và tiến hành thu mẫu ADN theo yêu cầu của khách hàng. Trong trường hợp cấp thiết, các chuyên viên xét nghiệm ADN sẽ có phương án đặc biệt để hỗ trợ khách hàng tối đa.