Con ngoài giá thú là thuật ngữ dùng để chỉ những đứa trẻ sinh ra mà cha mẹ không có quan hệ hôn nhân hợp pháp theo quy định của pháp luật. Thực tế này có thể xảy ra trong nhiều hoàn cảnh khác nhau: trường hợp cha mẹ không kết hôn, sống chung nhưng không đăng ký kết hôn, hoặc trong một số tình huống đặc biệt khác như kết quả của một mối quan hệ ngoài hôn nhân. Để hiểu rõ về thuật ngữ này và một số trường hợp con ngoài giá thú cần thực hiện thủ tục xét nghiệm ADN để làm khai sinh hoặc bổ sung tên cha vào giấy khai sinh, xin mời theo dõi bài viết sau đây.
Nội dung:
Con ngoài giá thú được hiểu như thế nào?
– Anh chưa ly hôn nhưng có con riêng ở ngoài, có làm xét nghiệm ADN để bổ sung tên cha được không?
– Trước đây em đã lỡ có con với một người, bây giờ người đó không còn liên lạc nữa. Em muốn, khai sinh cho con theo họ người đó được không?
– Con trai tôi vừa đủ 18 tuổi đã phát sinh quan hệ và làm người yêu cùng tuổi có thai. Gia đình tôi cho phép các cháu đi đăng ký kết hôn nhưng không được chấp nhận vì chưa đủ điều kiện quy định về độ tuổi ĐKKH và gia đình hai bên đã tổ chức “cưới chui” cho hai cháu. Vậy bây giờ tôi phải làm gì để làm giấy khai sinh cho bé mới sinh?
– Chị chưa ly hôn với người cũ nhưng có con với người mới. Chị muốn làm giấy khai sinh cho cháu với bố mới.
Đó chỉ là một số tình huống mà NOVAGEN đã nhận từ khách hàng khi muốn làm khai sinh cho con ngoài giá thú.
Hiện tại trong Bộ luật dân sự 2015 và cả Luật Hôn nhân và gia đình 2014, không có quy định, hay khái niệm cụ thể con ngoài giá thú là như thế nào.
Nhưng con ngoài giá thú có thể được hiểu là con được sinh ra nhưng cha mẹ không phải là vợ chồng và không có quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật. Các trường hợp phổ biến bao gồm:
– Mối quan hệ ngoài hôn nhân: Một số người có mối quan hệ ngoài hôn nhân, dẫn đến việc sinh ra con ngoài giá thú.
– Các mối quan hệ chung sống mà không kết hôn: Nhiều cặp đôi sống chung nhưng không kết hôn và có con chung.
– Trẻ em sinh ra từ các mối quan hệ quốc tế: Với sự phát triển của giao lưu quốc tế, nhiều người Việt Nam kết hôn với người nước ngoài mà không đăng ký kết hôn theo quy định pháp luật. Những đứa trẻ sinh ra trong trường hợp này cũng có thể rơi vào diện con ngoài giá thú nếu không thực hiện các thủ tục cần thiết.
Con ngoài giá thú có quyền lợi gì?
Nhằm đảm bảo quyền lợi cho con ngoài giá thú sinh ra mà bố mẹ không có quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật thì pháp luật vẫn quy định quyền lợi của con ngoài giá thú như con được sinh ra trong thời kỳ hôn nhân.
Như vậy, con ngoài giá thú có những quyền lợi sau:
(1) Quyền nhận cha, mẹ quy định tại Điều 90 Luật Hôn nhân và gia đình 2014:
Quyền nhận cha, mẹ:
1. Con có quyền nhận cha, mẹ của mình, kể cả trong trường hợp cha, mẹ đã chết.
2. Con đã thành niên nhận cha, không cần phải có sự đồng ý của mẹ; nhận mẹ, không cần phải có sự đồng ý của cha.
Theo đó, con ngoài giá thú có quyền nhận cha, mẹ, kể cả trong trường hợp cha, mẹ đã chết.
(2) Quyền thừa kế quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015:
Người thừa kế theo pháp luật:
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Theo đó, con ngoài giá thú vẫn được thừa kế phần di sản như những đứa con khác nếu được xác định là con đẻ của người để lại di sản.
Một trong những cách thức được ưu tiên hiện nay để xác định cha và con đẻ là thực hiện thủ tục xét nghiệm ADN pháp lý theo hướng dẫn của các cơ quan có thẩm quyền.
Xem thêm: Con Ngoài Giá Thú Có Được Thừa Kế Tài Sản Không?
(3) Quyền được khai sinh quy định tại Điều 30 Bộ luật Dân sự 2015:
Quyền được khai sinh, khai tử:
1. Cá nhân từ khi sinh ra có quyền được khai sinh.
2. Cá nhân chết phải được khai tử.
3. Trẻ em sinh ra mà sống được từ hai mươi bốn giờ trở lên mới chết thì phải được khai sinh và khai tử; nếu sinh ra mà sống dưới hai mươi bốn giờ thì không phải khai sinh và khai tử, trừ trường hợp cha đẻ, mẹ đẻ có yêu cầu.
4. Việc khai sinh, khai tử do pháp luật về hộ tịch quy định.
Như vậy, con ngoài giá thú từ khi sinh ra có quyền được khai sinh.
Cha mẹ có quyền và nghĩa vụ gì đối với con ngoài giá thú?
Căn cứ Điều 69 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy đinh nghĩa vụ và quyền của cha mẹ:
Nghĩa vụ và quyền của cha mẹ:
1. Thương yêu con, tôn trọng ý kiến của con; chăm lo việc học tập, giáo dục để con phát triển lành mạnh về thể chất, trí tuệ, đạo đức, trở thành người con hiếu thảo của gia đình, công dân có ích cho xã hội.
2. Trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
3. Giám hộ hoặc đại diện theo quy định của Bộ luật dân sự cho con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự.
4. Không được phân biệt đối xử với con trên cơ sở giới hoặc theo tình trạng hôn nhân của cha mẹ; không được lạm dụng sức lao động của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động; không được xúi giục, ép buộc con làm việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội.
Con ngoài giá thú có quyền và nghĩa vụ gì đối với cha mẹ?
Tại Điều 70 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, con ngoài giá thú có quyền và nghĩa vụ đối với cha mẹ như sau:
– Được cha mẹ thương yêu, tôn trọng, thực hiện các quyền, lợi ích hợp pháp về nhân thân và tài sản theo quy định của pháp luật;
– Được học tập và giáo dục; được phát triển lành mạnh về thể chất, trí tuệ và đạo đức.
– Có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo, phụng dưỡng cha mẹ, giữ gìn danh dự, truyền thống tốt đẹp của gia đình.
– Con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình thì có quyền sống chung với cha mẹ, được cha mẹ trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc.
– Con chưa thành niên tham gia công việc gia đình phù hợp với lứa tuổi và không trái với quy định của pháp luật về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em.
– Con đã thành niên có quyền tự do lựa chọn nghề nghiệp, nơi cư trú, học tập, nâng cao trình độ văn hóa, chuyên môn, nghiệp vụ;
– Tham gia hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội theo nguyện vọng và khả năng của mình.
– Khi sống cùng với cha mẹ, con có nghĩa vụ tham gia công việc gia đình, lao động, sản xuất, tạo thu nhập nhằm bảo đảm đời sống chung của gia đình;
– Đóng góp thu nhập vào việc đáp ứng nhu cầu của gia đình phù hợp với khả năng của mình.
– Được hưởng quyền về tài sản tương xứng với công sức đóng góp vào tài sản của gia đình.
Con ngoài giá thú có được mang họ của cha?
Căn cứ Điểm a Khoản 1 Điều 4 Nghị định 123/2015/NĐ-CP quy định nội dung khai sinh được xác định theo quy định như sau: Họ, chữ đệm, tên và dân tộc của trẻ em được xác định theo thỏa thuận của cha, mẹ theo quy định của pháp luật dân sự và được thể hiện trong Tờ khai đăng ký khai sinh; trường hợp cha, mẹ không có thỏa thuận hoặc không thỏa thuận được, thì xác định theo tập quán.
Như vậy, với trường hợp con ngoài giá thú vẫn có thể đặt tên cho con theo họ của cha với nếu có quyết định công nhận cha cho con của cơ quan có thẩm quyền.
Thủ tục nhận cha, con kết hợp đăng ký khai sinh sẽ được thực hiện theo quy trình sau:
Hồ sơ cần chuẩn bị:
– Tờ khai đăng ký khai sinh và tờ khai đăng ký nhận cha, con theo mẫu đã quy định.
– Giấy chứng sinh (Nếu không có giấy chứng sinh thì cần có văn bản của người làm chứng về việc sinh hoặc nếu không có người làm chứng thì cần có giấy cam đoan về việc sinh)
– Chứng cứ chứng minh quan hệ cha con
Thời gian giải quyết: Nếu trong 3 ngày làm việc tính từ khi nhận đủ giấy tờ hợp lệ mà xét thấy việc nhận cha, con là đúng sự thật và không có bất kỳ một tranh chấp nào thì UBND cấp xã sẽ hoàn thiện thủ tục nhận cha, con và tiến hành đăng ký khai sinh cho con theo họ cha, ghi thông tin của cha vào giấy khai sinh cũng như sổ hộ tịch.
Để đảm bảo quá trình đăng ký khai sinh kết hợp đăng ký nhận cha con diễn ra thuận lợi thì nên tiến hành thực hiện xét nghiệm ADN cung cấp bằng chứng xác minh mối quan hệ huyết thống cha con.
Lý do là bởi, xét nghiệm ADN là phương pháp xác định mối quan hệ huyết thống chính xác nhất hiện nay (cao hơn 99,999999%) và được công nhận tại tất cả các quốc gia trên thế giới. Bản kết quả xét nghiệm ADN pháp lý trả ra sẽ có hiệu lực pháp lý đối với các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền và đơn vị thực hiện xét nghiệm sẽ phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về kết quả này.
Xem thêm: Con Ngoài Giá Thú Khi Khai Sinh Có Được Mang Họ Của Cha Không?
—————-
Con ngoài giá thú là một phần không thể tách rời của xã hội hiện đại. Việc đảm bảo quyền khai sinh và những quyền lợi cơ bản cho những đứa trẻ này không chỉ là tuân thủ pháp luật mà còn là cách thể hiện trách nhiệm xã hội, nhân đạo, và sự công bằng trong quản lý dân số. Bằng cách khẳng định và bảo vệ quyền lợi của mọi trẻ em, chúng ta góp phần xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ và công bằng hơn cho tất cả mọi người.
Nguồn: NOVAGEN
