Một bạn đọc đã gửi tới NOVAGEN câu hỏi với nội dung như sau: “Nước bọt phun ra ngoài rồi có xét nghiệm ADN được không?”.
Theo các chuyên gia thì tùy vào hình thức phun nước bọt, khoảng thời gian nước bọt ở bên ngoài, điều kiện môi trường bên ngoài mà việc xét nghiệm ADN nước bọt phun ra ngoài sẽ được xem xét thực hiện. Thông tin giải đáp về tình huống này, mời bạn đọc tham khảo bài viết NOVAGEN chia sẻ sau để biết thêm chi tiết!
1. Nước bọt có xét nghiệm ADN được không?
Hoàn toàn có thể sử dụng nước bọt để xét nghiệm ADN được. Lý do là bởi, trong nước bọt có chứa tế bào niêm mạc miệng và tế bào niêm mạc miệng cũng chứa ADN như đa số các tế bào khác trong cơ thể.
Tế bào niêm mạc miệng hay tế bào niêm mạc má, màng nhầy là một phần quan trọng của lớp tế bào biểu bì bên trong khoang miệng. Các tế bào này rất dễ bong ra khi gặp lực tác động, kể cả là những tác động rất nhẹ nhàng. Trong các hoạt động thường ngày như nhai thức ăn, nuốt thức ăn,… các tế bào niêm mạc miệng thường bong ra mà không gây đau đớn hay tạo cảm giác khó chịu nào. Sau khi bong ra, chúng được trộn lẫn trong nước bọt nên hoàn toàn có thể thu thập nước bọt để tách chiết, phân tích tế bào niêm mạc miệng xét nghiệm ADN được.
Ngoài ra, xét nghiệm ADN bằng niêm mạc miệng còn được ưa chuộng thực hiện trên toàn thế giới vì tính dễ lấy, tính an toàn khi thu mẫu và phù hợp với nhiều đối tượng khác nhau (từ trẻ nhỏ mới sinh đến người lớn trưởng thành).
2. Tiêu chuẩn lấy nước bọt để xét nghiệm ADN
Để đảm bảo kết quả xét nghiệm ADN từ nước bọt chính xác, việc thu thập mẫu nước bọt cần tuân theo các tiêu chuẩn cụ thể. Dưới đây là tiêu chuẩn và hướng dẫn chi tiết cho việc thu thập nước bọt để xét nghiệm ADN:
- Bước 1: Chuẩn bị 3 tăm bông sạch rồi cắt bỏ 1 đầu bông của tăm và chỉ giữ lại 1 đầu.
- Bước 2: Cầm vào đầu đã cắt bông, cho đầu bông còn lại áp sát vào thành má bên trong khoang miệng. Tiếp đến, xoay đều từ 5 – 7 vòng, lặp lại ở cả 2 bên má và thực hiện tương tự với các tăm bông còn lại.
- Bước 3: Cho tăm bông vừa thu được vào phong bì hoặc gói vào giấy sạch, ghi rõ họ tên của người được lấy mẫu rồi gửi tới đơn vị xét nghiệm ADN.
Lưu ý:
- Bạn có thể uống 1 – 2 ngụm nước lọc để tráng miệng trước khi lấy nước bọt.
- Không chạm tay vào đầu tăm bông dùng để thu nước bọt vì trên tay có nhiều vi khuẩn, tế bào da chết, mồ hôi,… và có thể gây ra tình trạng lẫn mẫu, nhiễm mẫu khiến xét nghiệm ADN không thực hiện được.
- Không cho tăm bông thấm nước bọt vào trong túi zip, túi nilon để tránh việc mẫu bị hấp hơi, bị nhiễm vi khuẩn yếm khí.
- Nên gói bằng giấy hoặc phong bì giấy để nước bọt được bay hơi tự nhiên, chỉ còn lại tế bào niêm mạc miệng bám lại ở đầu tăm bông.
- Nước bọt sau khi thu thập có thể bảo quản trong 7 ngày mà vẫn đảm bảo chất lượng mẫu.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết cách lấy mẫu nước bọt để xét nghiệm ADN tại nhà
3. Nước bọt phun ra ngoài rồi có xét nghiệm ADN được không?
Như đã đề cập, tùy vào hình thức phun nước bọt, khoảng thời gian nước bọt ở bên ngoài, điều kiện môi trường bên ngoài mà việc xét nghiệm ADN nước bọt phun ra ngoài sẽ được xem xét thực hiện.
Nếu lấy nước bọt bằng cách nhổ vào giấy ăn thì xét nghiệm ADN vẫn có thể thực hiện được và vẫn có thể lấy được tế bào từ nước bọt đã nhổ vào giấy ăn. Tuy nhiên, lượng tế bào niêm mạc miệng thu được sẽ ít hơn và tình huống không lên được kết quả có thể sẽ xảy ra.
Nếu nước bọt đã nhổ ra sàn thì sẽ không thể sử dụng để xét nghiệm ADN được. Lúc này, mẫu đã bị nhiễm bẩn quá nặng và không thể tinh sạch để thực hiện xét nghiệm ADN xác định quan hệ huyết thống được.
Nước bọt phun ra ngoài ở trong điều kiện thời tiết không đảm bảo như quá nóng, quá lạnh hoặc có độ ẩm quá cao, ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp cũng có thể không xét nghiệm ADN được. Ngoài ra, cần đảm bảo trong thời gian 7 ngày mẫu nước bọt sẽ được gửi tới trung tâm xét nghiệm ADN để tiến hành tách chiết, phân tích ADN kịp thời.
>>> Xem thêm: Mẫu xét nghiệm ADN bị hỏng thì phải làm gì?
Tóm lại, nước bọt phun ra ngoài rồi vẫn có thể xét nghiệm ADN được nếu được phun vào giấy ăn và không bị nhiễm bẩn vượt quá tiêu chuẩn cho phép. Tuy nhiên, để đảm bảo kết quả xét nghiệm ADN từ nước bọt có độ chính xác cao thì bạn nên tiến hành thu mẫu theo hướng dẫn cụ thể của các đơn vị xét nghiệm ADN uy tín.
