Bàn chải đánh răng, đầu lọc thuốc lá, quần lót, bã kẹo cao su, dao cạo,… đều có thể xét nghiệm ADN được. Đây là những loại mẫu xét nghiệm ADN đặc biệt, chỉ sử dụng khi không thể thu thập được những mẫu thông thường như mẫu máu, niêm mạc miệng, móng tay hay tóc có chân.
Nội dung:
I. Những loại mẫu xét nghiệm ADN đặc biệt
Những loại mẫu xét nghiệm ADN đặc biệt bao gồm:
- Bàn chải đánh răng (đã sử dụng tối thiếu 2 tuần, của một người duy nhất)
- Đầu lọc thuốc lá (đã sử dụng, chưa bị vứt hoặc giẫm xuống đất)
- Quần lót, bao cao su đã sử dụng, khăn lau,… chứa tinh dịch
- Bã kẹo cao su (đã sử dụng, chưa bị vứt hoặc giẫm xuống đất)
- Dao cạo (đã sử dụng tối thiếu 2 tuần của một người duy nhất, lấy cả dao cạo và bàn cạo)
Những mẫu này đều có thể sử dụng để xét nghiệm ADN trong trường hợp không thu được những loại mẫu xét nghiệm ADN thông thường (máu, nước bọt, móng tay/móng chân, tóc có chân tóc, mẫu cuống rốn). Đặc biệt khi phải thu mẫu bí mật không để người xét nghiệm biết.
II. Tại sao bàn chải đánh răng, đầu lọc thuốc lá, quần lót,… xét nghiệm được ADN?
Những mẫu xét nghiệm ADN có chứa một lượng ADN nhất định do con người để lại trong qúa trình sử dụng và do đó có thể sử dụng để xét nghiệm ADN. Cụ thể như sau
a) Bàn chải đánh răng
Khi dùng bàn chải đánh răng một thời gian nhất định, trên bàn chải có đọng lại những mảnh niêm mạc miệng và từ những mảnh niêm mạc miệng này có thể tách lấy ADN để xét nghiệm.
b) Đầu lọc thuốc lá và bã kẹo cao su
Khi hút thuốc, một phần nước bọt (chứa niêm mạc miệng) thấm vào trong đầu lọc thuốc lá và có thể tách ADN từ đây. Tương tự với bã kẹo cao su cũng chứa nước bọt của người nhai và các chuyên gia xét nghiệm cũng có thể tách được ADN từ phần nước bọt còn sót trong bã kẹo.
c) Quần lót, bao cao su đã qua sử dụng, khăn lau,… chứa tinh dịch
Trong tinh dịch có chứa ADN của người đàn ông, do đó với những đồ vật có chứa tinh dịch thì đều có thể xét nghiệm ADN được.
d) Dao cạo lưỡi lam
Trên dao cạo có chứa các tế bào da chết đọng lại, những tế bào da chết này có chứa ADN và có thể xét nghiệm được. Các chuyên viên xét nghiệm khuyến nghị khách hàng sử dụng các loại dao cạo lưỡi lam cổ điển (dao cạo bằng tay), nên lấy cả phần lưỡi lam và bàn cạo. Không nên sử dụng máy cạo râu để xét nghiệm bởi trên máy cạo râu chứa rất ít tế bào da chết.
III. Những rủi ro khi xét nghiệm ADN bằng mẫu đặc biệt?
Khi sử dụng những mẫu xét nghiệm ADN đặc biệt để làm xét nghiệm, bạn cần lưu ý đến rủi ro không thể xét nghiệm được bởi nhiều nguyên nhân: mẫu không có đủ ADN, mẫu bị lẫn lộn, nhiễm bẩn, thời gian xét nghiệm dài, chi phí tốn kém,…
1. Không đủ lượng ADN để xét nghiệm dẫn tới không ra kết quả
Lượng ADN thu được gián tiếp từ những mẫu xét nghiệm ADN đặc biệt luôn thấp hơn đáng kể so với việc thu trực tiếp máu, niêm mạc miệng tóc có chân, móng tay/chân, cuống rốn. Do đó rủi ro xảy ra là việc không đủ ADN để xét nghiệm, dẫn tới không ra kết quả.
2. Bị lẫn lộn ADN của nhiều người với nhau
Trong quá trình sử dụng, có nhiều loại mẫu xét nghiệm đặc biệt có thể bị trộn lẫn ADN của những người khác, hay còn gọi là tình trạng lẫn mẫu – nhiễm mẫu. Ví dụ như hút chung một điếu thuốc lá, sử dụng chung dao cạo, hoặc việc chạm tay vào mẫu cũng có thể khiến mẫu bị trộn lẫn ADN. Khi đó, mẫu sẽ không thể xét nghiệm ADN được.
3. Mẫu bị nhiễm bẩn, khó tách ADN
Các loại mẫu xét nghiệm ADN đặc biệt có khả năng bị nhiễm bẩn, ví dụ như bã kẹo cao su/đầu lọc thuốc lá bị vứt xuống đất, trải qua nhiều quá trình làm sạch vẫn không thể tách được ADN có độ tinh khiết cao, dẫn tới không thể xét nghiệm ADN.
4. Thời gian chờ kết quả lâu hơn so với mẫu thông thường
Bởi vì lượng ADN thấp và khó tách chiết, thế nên thời gian chờ kết quả xét nghiệm các mẫu ADN đặc biệt sẽ khá dài, khó có thể làm trong vòng 4 giờ đồng hồ như các mẫu ADN thông thường.
5. Chi phí xét nghiệm cao hơn mẫu ADN thông thường
Bởi vì quy trình thu ADN từ các mẫu đặc biệt phức tạp hơn rất nhiếu so với mẫu thông thường, bao gồm tách chiết ADN từ mẫu, nhiều bước làm sạch, tăng độ tinh khiết của mẫu,… Ngoài ra, chi phí hóa chất và máy móc chuyên biệt để thực hiện làm sạch, tách chiết ADN từ mẫu đặc biệt rất tốn kém. Do đó với những mẫu ADN đặc biệt, khách hàng cần trả thêm phụ phí là 1.500.000 VNĐ/mẫu.
Như vậy, khi lựa chọn sử dụng các loại mẫu khó để xét nghiệm ADN, khách hàng sẽ cần chấp nhận những rủi ro có thể xảy đến như bài viết đã nêu trên. Các trung tâm xét nghiệm ADN uy tín đều sẽ có cảnh báo, hướng dẫn chi tiết, đưa biện pháp phòng ngừa và cả phương án giải quyết khả thi nhất cho khách hàng trong những trường hợp này.
