Xét nghiệm tầm soát ung thư

Ung thư là gì?

Ung thư là căn bệnh xảy ra khi các tế bào phát triển không kiểm soát và lây lan sang các khu vực khác trong cơ thể bạn.

Ung thư có thể bắt đầu ở hầu hết mọi nơi và có hơn 100 loại ung thư khác nhau, hầu hết được đặt tên theo cơ quan hoặc mô nơi bệnh bắt đầu.

• Ung thư là do các tế bào bị tổn thương phát triển và nhân lên khi chúng không nên.
• Khoảng 1,9 triệu trường hợp ung thư mới xảy ra mỗi năm ở Hoa Kỳ.
• Khoảng 39,5% người trưởng thành sẽ được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vào một thời điểm nào đó trong đời.

Vai trò của xét nghiệm tầm soát ung thư

Các xét nghiệm tầm soát ung thư có thể được sử dụng để chẩn đoán, sàng lọc và theo dõi ung thư.

* Chẩn đoán: Các xét nghiệm chẩn đoán ung thư có thể chỉ ra loại ung thư mà bạn có thể mắc phải, từ đó có thể hướng dẫn các lựa chọn điều trị của bạn. Loại xét nghiệm này cũng có thể loại trừ ung thư.

* Sàng lọc: Các xét nghiệm sàng lọc ung thư được sử dụng để kiểm tra cơ thể bạn về sự hiện diện của bệnh trước khi bạn có triệu chứng. Sàng lọc có thể giúp xác định ung thư sớm, khi điều trị có nhiều khả năng hoạt động tốt nhất.

* Theo dõi: Khi ung thư tiến triển hoặc bạn thuyên giảm, các xét nghiệm theo dõi có thể hướng dẫn nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn xác định thành công điều trị hoặc ung thư tái phát.

Những ai nên xét nghiệm tầm soát ung thư

Khi đến khám tại bệnh viện hoặc chuyên khoa ung bướu, các bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm chẩn đoán ung thư dựa trên các triệu chứng hoặc kết quả xét nghiệm sàng lọc ung thư cho thấy ung thư.

Nếu bạn bị ung thư, các bác sĩ có thể sử dụng các xét nghiệm theo dõi ung thư để theo dõi sự phát triển của ung thư trong và sau khi điều trị, đôi khi sử dụng các chất đánh dấu khối u cụ thể.

Các xét nghiệm tầm soát ung thư thường được khuyến nghị cho những người được coi là có nguy cơ cao.

Bạn được coi là có nguy cơ phát triển ung thư cao hơn nếu bạn có bất kỳ điều nào sau đây:

• Đã từng mắc một loại bệnh ung thư
• Tiền sử gia đình có người mắc bệnh ung thư
• Đột biến gen liên quan đến ung thư
• Tiếp xúc trong quá khứ với các tác nhân gây ung thư như hóa chất tại nơi làm việc hoặc thuốc lá
• Một cục máu đông phát triển không rõ lý do lớn tuổi

Nếu bạn có nguy cơ mắc bệnh ung thư cao, điều quan trọng là phải được kiểm tra thường xuyên hơn hoặc ở độ tuổi sớm hơn so với dân số nói chung.

Những người không có nguy cơ cao vẫn nên tầm soát ung thư vào những thời điểm khác nhau trong đời.

Dựa vào độ tuổi, các chuyên gia y tế khuyến cáo hướng dẫn xét nghiệm tầm soát ung thư theo từng nhóm cụ thể:

* Độ tuổi từ 25 đến 30:

• Tầm soát ung thư cổ tử cung cho người có cổ tử cung

* Độ tuổi từ 40 đến 29:

• Tầm soát ung thư vú bắt đầu ở tuổi 40 hoặc 45
• Tầm soát ung thư cổ tử cung cho người có cổ tử cung
• Tầm soát ung thư đại trực tràng bắt đầu từ 45 tuổi
• Tầm soát ung thư tuyến tiền liệt cho nam giới từ 45 tuổi

* Độ tuổi trên 50:

• Tầm soát ung thư vú
• Tầm soát ung thư cổ tử cung
• Tầm soát ung thư đại trực tràng
• Sàng lọc ung thư phổi cho những người hiện đang hút thuốc hoặc trước đây đã hút thuốc
• Tầm soát ung thư tuyến tiền liệt

Các loại xét nghiệm tầm soát ung thư

Có nhiều loại xét nghiệm ung thư khác nhau, bao gồm:

* Khám sức khỏe: trong đó chuyên gia chăm sóc sức khỏe kiểm tra bạn để tìm dấu hiệu phát triển ung thư và xem xét tiền sử bệnh của bạn.

* Các xét nghiệm mẫu sinh phẩm trong đó các mẫu mô, máu, nước tiểu hoặc các chất khác được lấy và phân tích trong môi trường phòng thí nghiệm có thể được sử dụng ở những bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ đã biết.

* Quy trình chụp chiếu hoặc chụp ảnh các khu vực bên trong cơ thể bạn bằng các hệ thống như chụp X-quang, siêu âm và chụp cộng hưởng từ.

* Các xét nghiệm di truyền trong đó phòng thí nghiệm phân tích các tế bào hoặc mô để tìm những thay đổi trong gen hoặc nhiễm sắc thể của bạn, đây có thể là dấu hiệu cho thấy bạn có nguy cơ mắc ung thư.

Một số loại xét nghiệm tầm soát ung thư phổ biến:

• Xét nghiệm máu CA 19-9 (Ung thư tụy)
• Xét nghiệm máu CA-125 (Ung thư buồng trứng)
• Xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA)

Chi phí xét nghiệm tầm soát ung thư

Chi phí xét nghiệm ung thư sẽ khác nhau tùy theo địa điểm và loại xét nghiệm. Một số phòng khám, thường là phòng khám cộng đồng hoặc phi lợi nhuận, cung cấp sàng lọc miễn phí hoặc chi phí thấp đối với một số loại ung thư cho những người không có bảo hiểm y tế. Một số bệnh viện cũng có thể tổ chức các sự kiện tầm soát ung thư miễn phí.

Một số xét nghiệm ung thư, chẳng hạn như sàng lọc ung thư đại trực tràng, có thể được thực hiện tại nhà trong khi những xét nghiệm khác yêu cầu đến phòng thí nghiệm hoặc văn phòng bác sĩ. Chi phí thực tế của bạn phụ thuộc vào loại thử nghiệm được thực hiện, phòng thí nghiệm và phạm vi bảo hiểm của bạn.

Các loại mẫu xét nghiệm tầm soát ung thư

Mẫu xét nghiệm ung thư sẽ phụ thuộc vào xét nghiệm cụ thể mà bạn đang thực hiện.

Mô, máu, nước tiểu, phân hoặc hình ảnh trực quan là những mẫu phổ biến nhất được sử dụng.

Tài liệu tham khảo

• National Cancer Institute. What Is Cancer? Updated May 5, 2021. Accessed October 4, 2022. https://www.cancer.gov/about-cancer/understanding/what-is-cancer
• National Cancer Institute. Cancer Statistics. Updated September 25, 2020. Accessed October 4, 2022. https://www.cancer.gov/about-cancer/understanding/statistics#:~:text=Approximately%2039.5%25%20of%20men%20and,will%20die%20of%20the%20disease.
• American Cancer Society. Get Screened. Accessed October 4, 2022. https://www.cancer.org/healthy/find-cancer-early/get-screened.html
• American Cancer Society. Cancer A-Z. Accessed October 4, 2022. https://www.cancer.org/cancer.html
• American Cancer Society. How To Get Screened for Cancer if You Don’t Have a Doctor. Updated April 21, 2021. Accessed October 4, 2022. https://www.cancer.org/healthy/find-cancer-early/how-to-get-screened-for-cancer-if-you-dont-have-a-doctor.html
• Centers for Disease Control and Prevention. Screening Tests. Updated May 19, 2022. Accessed October 4, 2022. https://www.cdc.gov/cancer/dcpc/prevention/screening.htm

Bài viết chỉ có giá trị tham khảo. KHÔNG thay thế chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.