Làm thế nào để xác định thai là con của ai: Chồng hay người khác?

Khi có quan hệ với nhiều người đàn ông ở những thời điểm gần nhau và mang thai, làm thế nào để xác định thai là con của ai? Hiện nay, sản phụ đã có thể làm xét nghiệm ADN thai nhi để xác định cha ruột của thai nhi là ai một cách chính xác với tỷ lệ 99,99% ngay từ tuần thai thứ 7 (với phương pháp xét nghiệm ADN thai nhi không xâm lấn) và từ tuần 15-22 của thai kỳ (với xét nghiệm ADN thai nhi chọc ối). 

I. Xác định thai là con của ai bằng cách nào?

Trong trường hợp phát sinh quan hệ tình dục với nhiều hơn 1 người trong cùng 1 khoảng thời gian, sẽ rất khó để có thể dựa vào việc tính ngày quan hệ hay ngày rụng trứng để xác định thai là con của ai một cách chính xác. Bởi hoàn toàn có thể xảy ra tình huống tinh trùng sống trong âm đạo của người phụ nữ “chờ” ngày trứng rụng, hoặc trứng rụng lệch ngày dự tính,…

Hiện nay, với sự phát triển của khoa học, có 2 cách để xét nghiệm thai nhi là con của ai, bao gồm:

• Xét nghiệm ADN thai nhi không xâm lấn: dùng máu tĩnh mạch cánh tay của mẹ, được thực hiện từ tuần thứ 7 cho tới giai đoạn cuối của thai kỳ (tuần 39).
• Xét nghiệm ADN thai nhi chọc ối: dùng nước ối của sản phụ, được thực hiện từ tuần thứ 15-22 của thai kỳ. 

Như vậy, trong trường hợp muốn xác định thai là con của chồng hay người khác một cách chính xác, sản phụ chỉ cần làm xét nghiệm ADN thai nhi theo 1 trong 2 cách trên. 

1. Tại sao lại có thể xét nghiệm ADN thai nhi? 

Khi người mẹ mang thai, trong máu và nước ối của người mẹ sẽ xuất hiện những mảnh ADN tự do của thai nhi. Những ADN tự do này là do cơ thể em bé đào thải ra trong quá trình phát triển. Lượng ADN này sẽ tăng dần từ lúc bắt đầu mang thai cho tới cuối thai kỳ. Khi sinh xong, nước ối sẽ không còn trong cơ thể người mẹ. Còn các ADN tự do của thai nhi trong máu của sản phụ cũng sẽ được đào thải hoàn toàn trong vòng 24 giờ sau sinh. 

Từ những ADN tự do của thai nhi trong máu và nước ối của sản phụ, chuyên viên xét nghiệm ADN sẽ tách chiết và tổng hợp lại, sau đó so sánh với mẫu ADN của người đàn ông nghi ngờ là cha của thai nhi. 

• Nếu mẫu ADN của người đàn ông và thai nhi không trùng nhau thì kết luận người đàn ông không có quan hệ huyết thống cha con, tức không phải là cha ruột của thai nhi. 
• Nếu mẫu ADN của người đàn ông và thai nhi trùng nhau thì kết luận người đàn ông có quan hệ huyết thống cha con với thai nhi. 

Riêng với người đàn ông nghi ngờ là cha, mẫu ADN được dùng để xét nghiệm là 1 trong các loại mẫu: máu, niêm mạc miệng (nước bọt), móng tay/chân, tóc có gốc chân tóc. Sản phụ có thể bí mật lấy mẫu ADN của người đàn ông nghi ngờ là cha, hoặc 

Mẫu ADN của người cha nghi vấn sẽ được đem so sánh đối chiếu với ADN thai nhi đã được tổng hợp, từ đó đưa đến kết luận về quan hệ huyết thống cha-con chính xác đến 99,99%.

2. Khi nào có thể làm xét nghiệm ADN thai nhi? 

• Xét nghiệm ADN thai nhi bằng máu của sản phụ: Từ tuần thai thứ 7, lượng ADN tự do trong máu của sản phụ đã đạt tới ngưỡng đủ lớn để làm xét nghiệm ADN thai nhi. 
• Xét nghiệm ADN thai nhi bằng nước ối: Từ tuần thai 15 là thời điểm có thể thực hiện chọc ối xét nghiệm. Thông thường khi thai lớn trên 22 tuần, bác sĩ sẽ không chỉ định chọc ối để hạn chế nguy cơ gây tổn thương tới thai nhi và sản phụ.  

II. So sánh các cách tìm cha cho thai nhi – Nên chọn cách nào? 

Dưới đây là bảng so sánh 2 phương pháp xét nghiệm ADN thai nhi bao gồm: xét nghiệm ADN thai nhi không xâm lấn và xét nghiệm ADN thai nhi chọc ối. 

Từ bảng so sánh trên, có thể thấy xét nghiệm ADN thai nhi không xâm lấn là phương pháp xét nghiệm ADN tối ưu: 

• Biết kết quả ngay từ tuần thai thứ 7: Hiện tại xét nghiệm ADN thai nhi không xâm lấn là cách xét nghiệm cho kết quả sớm nhất ngay từ tuần 7 của thai kỳ. 
• Đảm bảo an toàn cho mẹ và bé: Xét nghiệm ADN thai nhi không xâm lấn chỉ lấy máu tĩnh mạch cánh tay mẹ, hoàn toàn không tác động tới tử cung hay thai nhi nên được coi là an toàn cho mẹ và bé, không xảy ra biến chứng nguy hiểm sau khi xét nghiệm. 
• Không cần chỉ định từ bác sĩ: Việc lấy máu xét nghiệm ADN thai nhi không cần chỉ định từ bác sĩ, tuy nhiên với thủ thuật chọc ối thì bắt buộc phải được bác sĩ chuyên khoa chỉ định và thực hiện để bảo đảm an toàn. 
• Có thể thực hiện khi thai đã lớn trên 22 tuần, thậm chí tại những tuần cuối của thai kỳ.

Tuy nhiên chi phí của việc xét nghiệm ADN thai nhi không xâm lấn tương đối cao, nếu so với cách xét nghiệm chọc ối. Bởi đây là phương pháp xét nghiệm sử dụng công nghệ mới tiên tiến nhằm rút ngắn đáng kể thời gian chờ đợi thai lớn của sản phụ (từ 15 tuần xuống 7 tuần – tức là sớm hơn gần 2 tháng). 

Việc tách chiết ADN tự do trong máu của sản phụ cũng phức tạp hơn so với nước ối, tuy nhiên đem lại sự an toàn gần như tuyệt đối cho mẹ và bé – bởi lấy máu tĩnh mạch cánh tay hoàn toàn không tác động tới tử cung hay thai nhi, tương tự như các xét nghiệm máu thông thường. 

Do vậy, sản phụ sẽ gần như không có nguy cơ rò rỉ ối, nhiễm trùng ối hay sảy thai sau khi làm xét nghiệm ADN thai nhi không xâm lấn, thường không cần nghỉ ngơi tĩnh dưỡng mà có thể làm việc và sinh hoạt như bình thường ngay sau khi lấy máu. 

Còn với xét nghiệm ADN chọc ối, sản phụ sẽ cần theo dõi tình hình sức khỏe sau chọc ối một cách cẩn thận, đặc biệt khi đau bụng kéo dài, sốt hay có dịch âm đạo bất thường, tránh làm việc nặng, kiêng quan hệ vợ chồng trong ít nhất 2-3 ngày cho tới 1 tuần để buồng ối và tử cung hoàn toàn ổn định trở lại. 

Như vậy, nếu muốn biết kết quả xét nghiệm ADN thai nhi sớm nhất ngay từ tuần thứ 7, cũng như bảo đảm an toàn cho mẹ và bé, không ảnh hưởng đến sinh hoạt và làm việc thì nên chọn phương án xét nghiệm ADN thai nhi không xâm lấn. 

Trong trường hợp kinh tế eo hẹp hơn, gia đình có thể cân nhắc phương án xét nghiệm ADN chọc ối tại tuần thứ 15-22 của thai kỳ. Chú ý cần thực hiện chọc ối xét nghiệm tại bệnh viện lớn, phòng khám uy tín để bảo đảm an toàn cho mẹ và bé. Sau khi chọc ối cần chú ý tĩnh dưỡng nghỉ ngơi, theo dõi sức khỏe để phát hiện sớm những biến chứng (nếu có). 

Kết luận 

Hiện nay, có 2 cách để xác định thai nhi là con của ai, gồm có xét nghiệm ADN thai nhi không xâm lấn, được thực hiện từ tuần thứ 7 cho tới giai đoạn cuối của thai kỳ (tuần 39) và xét nghiệm thai nhi chọc ối, được thực hiện từ tuần thứ 15-22 của thai kỳ. Trong đó, xét nghiệm ADN thai nhi không xâm lấn được coi là phương pháp tối ưu hơn, vừa đảm bảo an toàn cho mẹ và bé lại có thể biết kết quả sớm ngay từ tuần thai thứ 7.