Các nhiễm sắc thể giới tính được gọi là X và Y, sự kết hợp của hai nhiễm sắc thể này sẽ quyết định giới tính của một người theo nguyên tắc: trứng mang nhiễm sắc thể X gặp tinh trùng mang nhiễm sắc thể X sẽ hình thành hợp tử XX – giới tính nữ còn trứng mang nhiễm sắc thể X gặp tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y sẽ hình thành hợp tử XY – giới tính nam.

Để hiểu rõ hơn quá trình hình thành giới tính thai nhi, mời bạn theo dõi những thông tin được tổng hợp trong bài viết dưới đây.

Cơ chế xác định giới tính thai nhi

Nhờ sự phân li của cặp NST giới tính trong quá trình hình thành giao tử, cơ thể chỉ cho một loại giao tử thuộc giới đồng giao tử (ví dụ ở người, nữ giới chỉ cho một loại trứng mang NST X), cơ thể cho 2 loại giao tử thuộc giới dị giao tử (ví dụ ở người, nam giới cho hai loại tinh trùng, một loại mang NST X còn một loại mang NST Y).

Tỉ lệ nam : nữ xấp xỉ 1 : 1 nghiệm đúng trên số lượng cá thể đủ lớn và quá trình thụ tinh diễn ra một cách ngẫu nhiên.

Tuy nhiên, trong các nghiên cứu ở người, tỉ lệ 1 : 1 này không hoàn toàn chính xác mà thay đổi theo các độ tuổi khác nhau.

Quá trình hình thành giới tính nữ của thai nhi

Khi trứng mang nhiễm sắc thể X gặp tinh trùng mang nhiễm sắc X, quá trình hình thành hợp tử XX sẽ xảy ra, điều này đồng nghĩa với việc giới tính của thai nhi sẽ là nữ. Quá trình này được kiểm soát chủ yếu bởi các hormone sinh dục nữ, đặc biệt là Estrogen. Dưới tác động của Estrogen, gen SRY có chức năng biệt hóa tinh hoàn trên nhiễm sắc thể Y bị bất hoạt, dẫn đến sự phát triển của bộ phận sinh dục ngoài thành bộ phận sinh dục nữ, hay âm vật.

Quá trình này cũng kèm theo việc phát triển nếp gấp niệu sinh dục ở hai bên âm vật, tạo nên môi trong (môi nhỏ) và làm cho âm đạo mở ra. Đặc biệt, nếp gấp này còn đóng vai trò trong việc tạo nên vùng chậu do được nối với nhau ở mặt dưới. Môi ngoài, hay môi lớn, sẽ được hình thành do nếp gấp Labioscrotal phát triển và phồng to lên.

Khi giới tính của thai nhi là nữ, buồng trứng sẽ phát triển hoàn chỉnh ở tuần thai thứ 22 và di chuyển từ ổ bụng vào tiểu khung. Trong giai đoạn ban đầu, khoảng 6 triệu trứng sẽ xuất hiện, nhưng khi đến thời điểm em bé chào đời, con số này sẽ giảm xuống còn 1 đến 2 triệu trứng. Khi bước vào tuổi dậy thì, số lượng trứng giảm đi đáng kể, chỉ còn khoảng 300.000 đến 400.000 trứng.

Quá trình hình thành giới tính nam của thai nhi

Khi giới tính của thai nhi là nam, quá trình hình thành bộ phận sinh dục ngoài sẽ được điều chỉnh bởi nội tiết tố sinh dục nam Dyhydrotestosterone (DHT) được sản xuất bởi tinh hoàn. Nhiễm sắc thể X và một nhiễm sắc thể Y kết hợp sẽ tạo ra testosterone, nội tiết tố này thúc đẩy sự phát triển của các ụ mô sinh dục, hình thành cơ quan sinh dục nam.

Đến tuần thai thứ 12, củ sinh dục sẽ phát triển thành dương vật và dài ra. Trong giai đoạn này, bao quy đầu cũng được hình thành, và phần thân của dương vật cũng bắt đầu hình thành thông qua sự di chuyển gần nhau của hai nếp gấp niệu sinh dục. Túi bìu, nơi chứa tinh hoàn, được hình thành khi nếp gấp Labioscrotal gặp nhau, và đường Raphe, là đường nối giữa hai nếp gấp này.

Tinh hoàn bắt đầu hình thành trong ổ bụng, thường vào tháng thứ 7 hoặc tháng thứ 8 của thai kỳ. Sau đó, tinh hoàn sẽ di chuyển xuống vị trí cuối cùng trong túi bìu vĩnh viễn, hoàn thiện quá trình phát triển của hệ thống sinh dục nam.

Yếu tố ảnh hưởng đến quá trình hình thành giới tính thai nhi

Khoa học đã khẳng định vai trò quan trọng của người bố trong việc xác định giới tính của thai nhi, tuy nhiên, còn có những yếu tố khác như thời điểm quan hệ, môi trường thụ thai trong cơ thể người mẹ cũng đóng góp quan trọng vào quá trình này.

Môi trường kiềm trong cơ thể người mẹ được xem xét là một yếu tố quan trọng, nơi mà tinh trùng Y có cơ hội phát triển và thụ tinh. Trong giai đoạn đầu của thai kỳ, việc mẹ bổ sung chế độ ăn chứa nhiều kiềm như xúc xích, cam, dưa… có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành giới tính nam của thai nhi. Ngược lại, việc bổ sung các thực phẩm giàu magie, canxi như rau cải, đậu nành, cà chua, cà rốt, trứng…sẽ làm môi trường âm đạo có tính axit và là môi trường lý tưởng cho tinh trùng X phát triển, giới tính thai nhi có thể là gái.

>>> Xem thêm: Mẹ bầu không nên ăn gì trong 3 tháng đầu 

Sự ảnh hưởng của tuổi tác cũng là một yếu tố không thể bỏ qua. Nam giới ở độ tuổi cao thường có lượng tinh trùng giảm đi, đặc biệt là chất lượng tinh trùng Y. Ở phụ nữ, quá trình lão hóa cũng có thể ảnh hưởng đến sự bài tiết các hợp chất kiềm trong tử cung, góp phần vào quá trình xác định giới tính của thai nhi.

Thời điểm quan hệ cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình này.

Tinh trùng mang NST Y (sinh con trai) nhỏ hơn, di chuyển nhanh hơn nhưng không tồn tại lâu như tinh trùng mang NST X (sinh con gái), do đó “quan hệ” càng gần ngày rụng trứng thì khả năng sinh con trai càng cao. Phương pháp này đòi hỏi phải xác định ngày rụng trứng, khuyến cáo tư thế và thời điểm “quan hệ” có khả năng tăng xác suất có con theo giới tính mong muốn.

Việc hiểu rõ về quá trình hình thành giới tính của thai nhi không chỉ giúp bố mẹ chuẩn bị tâm lý mà còn hỗ trợ trong việc xây dựng kế hoạch chăm sóc tốt nhất cho sự phát triển của em bé trong bụng.

Tuy nhiên, không quan trọng là bé sẽ là trai hay gái, điều quan trọng nhất vẫn là sự khỏe mạnh của thai nhi và việc chào đón em bé an toàn khi chào đời. Mỗi đứa trẻ là một thiên thần đặc biệt, đáng yêu và đều đáng được bố mẹ nâng niu, chăm sóc cẩn thận. Dù là con trai hay con gái, tình yêu và quan tâm từ gia đình sẽ giúp bé phát triển toàn diện và hạnh phúc trong hành trình trưởng thành.