“Mẹ bị tâm thần có được đứng tên trong giấy khai sinh của con không?” là câu hỏi được rất nhiều người quan tâm và muốn được giải đáp một cách chi tiết, cụ thể.
Mẹ bị tâm thần nhưng pháp luật Việt Nam vẫn công nhận là mẹ đẻ của con và thông tin về mẹ vẫn được ghi vào giấy khai sinh của con. Tuy nhiên, mẹ sẽ không có khả năng tự mình thực hiện thủ tục đăng ký khai sinh cho con và thủ tục đăng ký khai sinh sẽ do cha của trẻ, ông bà hoặc người thân thích, cá nhân/tổ chức nuôi dưỡng thực hiện.
Chi tiết thông tin giải đáp, mời bạn đọc tham khảo ngay trong bài viết được NOVAGEN chia sẻ sau đây!
Nội dung:
1. Giấy khai sinh và nội dung trong giấy khai sinh
Căn cứ theo Khoản 6 Điều 4 Luật Hộ tịch 2014, giấy khai sinh là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho cá nhân khi được đăng ký khai sinh; nội dung giấy khai sinh bao gồm các thông tin cơ bản về cá nhân theo quy định tại Khoản 1 Điều 14 Luật Hộ tịch 2014. Cụ thể:
- Thông tin của người được đăng ký khai sinh: Họ, chữ đệm và tên; giới tính; ngày, tháng, năm sinh; nơi sinh; quê quán; dân tộc; quốc tịch;
- Thông tin của cha, mẹ người được đăng ký khai sinh: Họ, chữ đệm và tên; năm sinh; dân tộc; quốc tịch; nơi cư trú;
- Số định danh cá nhân của người được đăng ký khai sinh.
2. Mẹ bị tâm thần có được đứng tên trong giấy khai sinh không? Năng lực hành vi dân sự của người bị tâm thần
Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định rõ về năng lực hành vi dân sự của một cá nhân. Năng lực hành vi dân sự của cá nhân là khả năng của cá nhân bằng hành vi của mình xác lập, thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự. Theo đó, những người bị mắc bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình có thể bị coi là mất năng lực hành vi dân sự sau khi có quyết định của tòa án.
Điều 22 của Bộ luật Dân sự 2015:
1. Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.
Khi không còn căn cứ tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự thì theo yêu cầu của chính người đó hoặc của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định hủy bỏ quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.
2. Giao dịch dân sự của người mất năng lực hành vi dân sự phải do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực hiện.
Trong trường hợp người mẹ bị tâm thần và được Tòa án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự thì người mẹ sẽ không thể tự mình thực hiện các thủ tục pháp lý, bao gồm việc đăng ký khai sinh cho con. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là tên của người mẹ sẽ bị loại bỏ khỏi giấy khai sinh của đứa trẻ. Pháp luật vẫn công nhận người mẹ bị tâm thần là mẹ đẻ của đứa trẻ và do đó, thông tin về mẹ vẫn có thể được ghi vào giấy khai sinh, nhưng thủ tục đăng ký khai sinh sẽ do người đại diện hợp pháp của người mẹ thực hiện.
3. Ai là người đăng ký khai sinh cho con sinh ra có mẹ bị tâm thần?
Khoản 1 Điều 73 Luật hôn nhân và gia đình 2014 có quy định rằng: Cha mẹ là người đại diện theo pháp luật của con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự, trừ trường hợp con có người khác làm giám hộ hoặc có người khác đại diện theo pháp luật.
Khoản 3 Điều 24 Luật hôn nhân và gia đình 2014 có quy định rằng: Vợ, chồng đại diện cho nhau khi một bên mất năng lực hành vi dân sự mà bên kia có đủ điều kiện làm người giám hộ hoặc khi một bên bị hạn chế năng lực hành vi dân sự mà bên kia được Tòa án chỉ định làm người đại diện theo pháp luật cho người đó, trừ trường hợp theo quy định của pháp luật thì người đó phải tự mình thực hiện quyền, nghĩa vụ có liên quan.
Theo đó, khi mẹ bị tâm thần thì cha mẹ của mẹ hoặc chồng hiện tại (bị tâm thần sau khi kết hôn) sẽ là người đại diện theo pháp luật của mẹ. Người đại diện hợp pháp của mẹ có thể trực tiếp đứng ra thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan tới đứa trẻ, bao gồm cả việc đăng ký khai sinh.
>>> Xem thêm: Có thể xóa tên mẹ trong giấy khai sinh của con không?
4. Kết luận
Mặc dù mẹ bị tâm thần mất năng lực thực hiện hành vi dân sự nhưng điều này không có nghĩa là tên của mẹ bị loại bỏ khỏi giấy khai sinh của con. Thông tin về mẹ vẫn có thể được ghi trong giấy khai sinh của con và người đại diện hợp pháp của mẹ sẽ là người đứng ra thực hiện thủ tục đăng ký khai sinh cho con.
