Có nhiều trường hợp cha hoặc mẹ muốn đòi lại quyền sở hữu giấy khai sinh của con vì một lý do nào đó, chẳng hạn như bị mất hoặc bị chiếm giữ, không được giữ giấy khai sinh của con,… Vậy làm thế nào để đòi lại quyền sở hữu giấy khai sinh của con? Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về vấn đề pháp lý xoay quanh việc đòi lại quyền sở hữu giấy khai sinh, quy trình xin cấp lại giấy khai sinh và cách giải quyết khi có tranh chấp liên quan đến việc giữ giấy khai sinh của con.
Nội dung:
1. Giấy khai sinh là gì? Quy định của pháp luật về giấy khai sinh
Giấy khai sinh là một tài liệu tùy thân quan trọng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp sớm nhất cho một người để xác nhận về mặt pháp lý sự ra đời của cá nhân đó. Giấy khai sinh là giấy tờ hộ tịch gốc của mỗi cá nhân và một khi đã có giấy khai sinh thì cá nhân đó được xem là công dân chính thức, có đầy đủ quyền lợi và trách nhiệm theo pháp luật đối với nhà nước và xã hội. Không chỉ vậy, giấy khai sinh còn có ý nghĩa, giá trị trong suốt cuộc đời, đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc chứng minh độ tuổi, quan hệ cha mẹ con hay chứng minh quyền thừa kế tài sản.
Theo quy định tại Khoản 6 Điều 4 Luật Hộ tịch 2014 thì giấy khai sinh là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho cá nhân khi được đăng ký khai sinh; nội dung Giấy khai sinh bao gồm các thông tin cơ bản về cá nhân. Cụ thể:
- Thông tin của người được đăng ký khai sinh: Họ, chữ đệm và tên; giới tính; ngày, tháng, năm sinh; nơi sinh; quê quán; dân tộc; quốc tịch;
- Thông tin của cha, mẹ người được đăng ký khai sinh: Họ, chữ đệm và tên; năm sinh; dân tộc; quốc tịch; nơi cư trú;
- Số định danh cá nhân của người được đăng ký khai sinh.
2. Ai có quyền sở hữu giấy khai sinh của con?
Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 15 Luật Hộ tịch 2014, trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày sinh con, cha hoặc mẹ có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho con; trường hợp cha, mẹ không thể đăng ký khai sinh cho con thì ông hoặc bà hoặc người thân thích khác hoặc cá nhân, tổ chức đang nuôi dưỡng trẻ em có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho trẻ em.
Theo đó, cha mẹ là những người đầu tiên có trách nhiệm đăng ký khai sinh cho con và thông thường, cha mẹ sẽ có trách nhiệm lưu giữ giấy khai sinh của con. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, có thể xảy ra tranh chấp hoặc khó khăn liên quan đến quyền lưu giữ giấy khai sinh, cụ thể như:
- Sau khi ly hôn: Một trong hai bên (cha hoặc mẹ) giữ giấy khai sinh của con và không cung cấp cho bên còn lại. Việc cố tình giữ giấy khai sinh của con sẽ gây khó khăn cho bên còn lại trong các vấn đề như làm thủ tục hành chính cho con, chuyển trường học hoặc giải quyết các tranh chấp khác liên quan đến quyền lợi của trẻ.
- Khi giấy khai sinh bị mất hoặc thất lạc: Tương tự, giấy khai sinh bị mất hoặc thất lạc cũng sẽ gây khó khăn trong việc giải quyết các thủ tục hành chính, các tranh chấp liên quan đến quyền lợi của trẻ,…
3. Làm thế nào để đòi lại quyền sở hữu giấy khai sinh của con?
Để đòi lại quyền sở hữu giấy khai sinh của con, có một số cách thức mà cha mẹ hoặc người giám hộ có thể thực hiện, tùy thuộc vào từng tình huống cụ thể:
3.1. Yêu cầu đối phương tự nguyện trả lại giấy khai sinh
Nếu giấy khai sinh của con bị chiếm giữ bởi bên còn lại sau khi ly hôn hoặc trong các trường hợp khác, trước tiên bạn có thể yêu cầu họ tự nguyện trả lại. Việc thương lượng và giải quyết qua thỏa thuận luôn là cách thức nhẹ nhàng, tránh được xung đột và rắc rối pháp lý.
Nếu hai bên đạt được thỏa thuận về việc giữ và sử dụng giấy khai sinh, có thể tiến hành chia sẻ trách nhiệm trong việc lưu giữ giấy tờ này một cách hợp lý.
3.2. Nhờ đến cơ quan pháp lý giải quyết
Sau khi ly hôn và có bản án hoặc quyết định ly hôn của Tòa án thì các loại giấy tờ liên quan đến con cái sẽ thuộc quyền sở hữu của người được ủy quyền chăm sóc, nuôi dưỡng con. Trong trường hợp yêu cầu tự nguyện không mang lại kết quả hoặc đối phương cố tình từ chối trả lại giấy khai sinh, bạn có thể nhờ đến sự can thiệp của cơ quan pháp lý, gửi đơn yêu cầu đến Tòa án.
3.3. Xin cấp lại giấy khai sinh
Nếu không thể đòi lại giấy khai sinh từ người chiếm giữ, bạn có thể xin cấp lại bản sao giấy khai sinh từ Ủy ban Nhân dân xã, phường nơi con đã được đăng ký khai sinh. Việc xin cấp lại bản sao giấy khai sinh rất đơn giản và nhanh chóng. Bản sao có giá trị pháp lý tương đương với bản chính trong các thủ tục hành chính liên quan đến con.
3.4. Xin trích lục giấy khai sinh
Ngoài việc xin cấp lại bản sao giấy khai sinh, bạn cũng có thể yêu cầu trích lục giấy khai sinh từ Ủy ban Nhân dân cấp xã/phường. Trích lục giấy khai sinh là bản sao của thông tin đã được ghi trong sổ hộ tịch, có giá trị pháp lý tương đương giấy khai sinh và có thể sử dụng trong các thủ tục hành chính, pháp lý liên quan đến trẻ.
>>> Xem thêm:
- Có thể xóa tên mẹ trong giấy khai sinh của con không?
- Ông bà nội có được quyền trích lục giấy khai sinh của cháu?
4. Kết luận
Giấy khai sinh là một tài liệu pháp lý quan trọng, đánh dấu sự ra đời hợp pháp của mỗi cá nhân và là cơ sở để công nhận quyền, nghĩa vụ công dân đầy đủ theo quy định của pháp luật. Để đòi lại quyền sở hữu giấy khai sinh của con thì trước tiên nên cố gắng thỏa thuận và giải quyết vấn đề một cách hòa bình giữa các bên liên quan. Nếu không thể đạt được thỏa thuận, bạn có thể nhờ đến sự can thiệp của cơ quan pháp lý như nộp đơn yêu cầu gửi tới Tòa án trong trường hợp đã được cấp quyền nuôi dưỡng, chăm sóc con. Trường hợp giấy khai sinh bị mất hoặc không thể lấy lại từ người chiếm giữ, việc xin cấp lại bản sao hoặc trích lục từ cơ quan có thẩm quyền là giải pháp nhanh chóng, hiệu quả mà bạn có thể cân nhắc.
