Một bạn đọc đã gửi tới câu hỏi “Có được đăng ký nhận cha con khi con đã mất không?” với tình huống cụ thể như sau: Tôi có con ngoài giá thú. Để nhận con tôi đã hoàn tất hồ sơ xin nhận cha, con theo hướng dẫn của cán bộ hộ tịch. Nhưng đến thời điểm tôi hoàn tất hồ sơ thì con tôi mất. Vậy tôi có được đăng ký nhận con tôi để con tôi được công nhận trong dòng họ không?
Theo quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành thì cha, mẹ có quyền nhận con, kể cả trong trường hợp con đã chết. Tuy nhiên, thẩm quyền và thủ tục thực hiện đăng ký nhận cha con khi con mất sẽ có sự khác biệt so với các thủ tục thông thường.
Thông tin giải đáp chi tiết, mời bạn đọc tham khảo chi tiết trong bài viết NOVAGEN chia sẻ sau đây.
1. Con đã mất có được đăng ký nhận cha con không?
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 91 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì cha, mẹ có quyền nhận con, kể cả trong trường hợp con đã chết.
Do đó, trường hợp con đã chết thì người cha hoàn toàn có thể thực hiện thủ tục nhận cha con được. Tuy nhiên, thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, con trong trường hợp này sẽ không thuộc về cơ quan đăng ký hộ tịch nữa và sẽ thuộc về Tòa án có thẩm quyền.
Thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con được quy định chi tiết tại Điều 101 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 với nội dung cụ thể như sau:
1. Cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền xác định cha, mẹ, con theo quy định của pháp luật về hộ tịch trong trường hợp không có tranh chấp.
2. Tòa án có thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con trong trường hợp có tranh chấp hoặc người được yêu cầu xác định là cha, mẹ, con đã chết và trường hợp quy định tại Điều 92 của Luật này.
Quyết định của Tòa án về xác định cha, mẹ, con phải được gửi cho cơ quan đăng ký hộ tịch để ghi chú theo quy định của pháp luật về hộ tịch; các bên trong quan hệ xác định cha, mẹ, con; cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.
Quay trở lại trường hợp trong bài viết, sau khi tiếp nhận đầy đủ hồ sơ hợp lệ mà người con chết thì cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền sẽ đình chỉ việc giải quyết hồ sơ và người cha phải làm thủ tục yêu cầu Tòa án nhân dân có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.
2. Thủ tục đăng ký nhận cha con khi con đã mất
Để thực hiện thủ tục đăng ký nhận cha con khi con đã mất thì người có yêu cầu xác định cha, con cần phải làm hồ sơ khởi kiện dân sự yêu cầu Tòa án xác nhận cha, mẹ con tới Tòa án có thẩm quyền. Hồ sơ khởi kiện bao gồm:
1. Đơn khởi kiện (Mẫu số 23 – DS ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ – HĐTP do Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao ban hành ngày 13//01/2017).
2. Kèm theo đơn khởi kiện phải có các giấy tờ, tài liệu sau:
- CCCD, sổ hộ khẩu của các bên;
- Giấy khai sinh của người con cần xác định (bản sao chứng thực);
- Giấy tờ chứng minh rằng giữa người yêu cầu và người bị yêu cầu có quan hệ cha, con (Thông thường sẽ là bản kết quả xét nghiệm ADN pháp lý);
Sau khi nhận đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo, nếu xét thấy vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì sẽ giải quyết theo trình tự quy định trong Bộ luật tố tụng dân sự.
Qua quá trình giải quyết, Tòa án sẽ ra quyết định công nhận hoặc bản án công nhận quan hệ cha con. Tiếp đến, người có yêu cầu xác định cha con sẽ mang quyết định của Tòa án đến cơ quan đăng ký hộ tịch để ghi chú theo quy định của pháp luật về hộ tịch.
>>> Xem thêm: Thủ tục đăng ký khai sinh kết hợp nhận cha mẹ con mới nhất
3. Kết luận
Tóm lại, dù con đã qua đời nhưng cha mẹ vẫn có quyền yêu cầu công nhận mối quan hệ cha con theo quy định của pháp luật. Việc này không chỉ nhằm mục đích xác nhận lại mối quan hệ huyết thống mà còn bảo vệ các quyền lợi về tài sản và các nghĩa vụ khác. Tuy nhiên, để thực hiện thủ tục đăng ký nhận cha con khi con đã mất thì người có yêu cầu xác định cha, con cần phải làm hồ sơ khởi kiện dân sự yêu cầu xác nhận cha, mẹ con tới Tòa án có thẩm quyền.
