Thắc mắc: Cháu gái ruột tôi bị tâm thần nhẹ có được đăng ký kết hôn không? Cháu đã có người yêu được hơn 3 năm, hàng ngày vẫn sinh hoạt, học tập và làm việc bình thường, chỉ có thiểu năng tâm thần nhẹ theo giấy của bệnh viện. Vậy cháu có đủ điều kiện để kết hôn hay không?
Trả lời: Có. Người thiểu năng tâm thần nhưng không bị Tòa án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự thì ĐƯỢC PHÉP đăng ký kết hôn bình thường.
I. Bị tâm thần nhẹ có được đăng ký kết hôn không? Tại sao?
Trả lời: Người bị tâm thần nhẹ ĐƯỢC PHÉP kết hôn như bình thường – khi người đó chưa bị Tòa tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.
Mất năng lực hành vi dân sự là 1 trong những trường hợp KHÔNG ĐỦ ĐIỀU KIỆN KẾT HÔN tại khoản c, điều 8 Luật hôn nhân gia đình
Điều 8. Điều kiện kết hôn
Nam, nữ kết hôn với nhau phải tuân theo các điều kiện sau đây:
a) Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;
b) Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định;
c) Không bị mất năng lực hành vi dân sự;
d) Việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn theo quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 2 Điều 5 của Luật này.
Nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính.
Tuy nhiên, một người chỉ bị coi là mất năng lực hành vi dân sự khi bị Tòa án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần – Theo quy định tại Khoản 1 Điều 22 Bộ luật Dân sự năm 2015.
Tóm lại: Nếu một người đã bị thiểu năng tâm thần đã được bệnh viện xác nhận, nhưng lại chưa có quyết định của Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự thì chưa bị coi là mất năng lực hành vi dân sự. Và như vậy người đó vẫn có quyền làm thủ tục đăng ký kết hôn nếu đáp ứng đủ các điều kiện khác theo quy định của Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.
>>> Hướng dẫn chi tiết thủ tục đăng ký kết hôn trực tiếp và đăng ký kết hôn online
II. Một số trường hợp KHÔNG được đăng ký kết hôn
Theo khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014:
Cấm các hành vi sau đây:
a) Kết hôn giả tạo, ly hôn giả tạo;
b) Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn;
c) Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ;
d) Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;
đ) Yêu sách của cải trong kết hôn;
e) Cưỡng ép ly hôn, lừa dối ly hôn, cản trở ly hôn;
g) Thực hiện sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản vì mục đích thương mại, mang thai hộ vì mục đích thương mại, lựa chọn giới tính thai nhi, sinh sản vô tính;
h) Bạo lực gia đình;
i) Lợi dụng việc thực hiện quyền về hôn nhân và gia đình để mua bán người, bóc lột sức lao động, xâm phạm tình dục hoặc có hành vi khác nhằm mục đích trục lợi.
III. Kết luận
Bị tâm thần nhẹ có được đăng ký kết hôn không? Có, nếu chưa bị Tòa án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự thì được phép kết hôn. Thủ tục đăng ký kết hôn được thực hiện như bình thường theo đúng quy định pháp luật
