Xét nghiệm ADN là cách chính xác nhất để xác định mối quan hệ huyết thống giữa các cá nhân và trong một dòng họ. Vậy cách xét nghiệm ADN như thế nào? Cần lưu ý những điều gì khi làm xét nghiệm ADN? Xin mời theo dõi bài viết dưới đây.

Xét nghiệm ADN là gì?

Xét nghiệm ADN (hay còn gọi là thử ADN) là một công nghệ tiên tiến dùng để phân tích chuỗi ADN để xác định quan hệ huyết thống, phát hiện bệnh di truyền, hay cung cấp bằng chứng trong các vụ án pháp lý. Nguyên nhân chính là do sự đặc biệt của ADN trong việc di truyền thông qua thế hệ và tồn tại trong tất cả các tế bào của con người.

Đầu tiên, ADN được truyền từ cha và mẹ sang con cái. Điều này đồng nghĩa rằng con cái được di truyền một nửa từ cha và một nửa từ mẹ, thông qua việc so sánh các đoạn ADN này, chúng ta có thể xác định chính xác mối quan hệ huyết thống cha, mẹ con.

Thứ hai, ADN ít có đột biến trong quá trình truyền giữa các thế hệ, điều này làm cho ADN trở thành một “dấu vết di truyền” ổn định, cho phép chúng ta so sánh giữa các thành viên trong một dòng họ để xác định mối quan hệ huyết thống họ hàng.

Cuối cùng, xét nghiệm ADN không bị ảnh hưởng bởi độ tuổi, sắc tộc, nhóm máu hay bất kỳ yếu tố nào khác. Điều này có nghĩa rằng nó có thể được áp dụng rộng rãi trong việc xác định mối quan hệ huyết thống cho bất kỳ người nào, bất kể nguồn gốc hoặc đặc điểm cá nhân, thậm chí có thể xét nghiệm ADN ngay từ giai đoạn thai nhi còn trong bụng mẹ.

Nhờ vào những đặc điểm này, xét nghiệm ADN đã trở thành một công cụ quan trọng trong việc giải quyết các trường hợp xác định huyết thống, xác minh cha mẹ hoặc tìm kiếm người thân thất lạc.

Khi nào cần làm xét nghiệm ADN?

 

Những trường hợp cần làm xét nghiệm ADN bao gồm:
– Khi nghi ngờ về mối quan hệ huyết thống cha mẹ con, họ hàng
– Khi cần xét nghiệm ADN để làm thủ tục pháp lý (khai sinh, ly hôn, bảo lãnh nhập tịch, chia tài sản, theo trưng cầu giám định của tòa án…)
– Khi cần tìm bố cho thai nhi (xét nghiệm ADN thai nhi).

Muốn xét nghiệm ADN thì cần chuẩn bị gì?

Khi có nhu cầu làm xét nghiệm ADN, người đứng đơn đăng ký xét nghiệm cần chuẩn bị:
– Mẫu ADN của những người tham gia xét nghiệm
– Giấy tờ tùy thân, giấy tờ khác theo yêu cầu
– Chi phí xét nghiệm ADN

Mỗi loại xét nghiệm ADN sẽ cần chuẩn bị những loại mẫu, giấy tờ cũng như chi phí khác nhau.

Xem thêm bài viết: https://novagen.vn/lam-xet-nghiem-adn-can-chuan-bi-nhung-gi/

10 điều cần lưu ý khi làm xét nghiệm ADN

Việc thực hiện xét nghiệm ADN cần phải tuân thủ theo một quy trình chuyên nghiệp và chặt chẽ. Vì vậy, khi có nhu cầu sử dụng dịch vụ xét nghiệm ADN, khách hàng cần tìm hiểu thật kỹ về cách thức tiến hành và 10 điều cần đặc biệt lưu ý sau:

(1) Lưu ý xác định đúng mối quan hệ huyết thống cần xét nghiệm ADN

Ngoài mối quan hệ trực hệ cha/mẹ – con ruột thì xét nghiệm ADN có thể xác định huyết thống theo mối quan hệ dòng cha và dòng mẹ. Tuy nhiên, không phải bất cứ mối quan hệ dòng cha/dòng mẹ nào cũng làm được xét nghiệm ADN mà phải căn cứ theo quy luật di truyền nhất định. Có những mối quan hệ không thể xét nghiệm ADN huyết thống. Ví dụ như giữa ông nội và cháu gái, hay bà nội và cháu trai…

Do đó, khách hàng cần trao đổi rất kỹ với chuyên viên tư vấn về mối quan hệ huyết thống và mục đích mình cần làm xét nghiệm. Từ đó, khách hàng sẽ nhận được hướng dẫn cụ thể để tiết kiệm chi phí, thời gian trong quá trình thực hiện dịch vụ.

 

 

Ngoài quan hệ cha/mẹ – con, các mối quan hệ huyết thống khác có thể làm xét nghiệm ADN gồm có:

a. Mối quan hệ huyết thống dòng cha

Là xét nghiệm ADN giữa những người có chung mối quan hệ huyết thống với 1 người nam giới.

Được chia làm 2 nhóm: dựa trên nhiễm sắc thể dòng Y (người xét nghiệm cùng là nam giới) và dựa trên nhiễm sắc thể dòng X (người xét nghiệm cùng là nữ giới).

– Xét nghiệm ADN dựa trên nhiễm sắc thể dòng Y
+ Xét nghiệm ADN anh – em trai ruột
+ Xét nghiệm ADN ông nội – cháu trai
+ Xét nghiệm ADN chú/bác – cháu trai ruột
+ Xét nghiệm ADN con chú – con bác ruột

– Xét nghiệm ADN dựa trên nhiễm sắc thể dòng X

+ Xét nghiệm ADN chị – em gái ruột cùng cha
+ Xét nghiệm ADN bà nội – cháu gái

b. Mối quan hệ huyết thống dòng mẹ (ty thể)

+ Anh (chị) – em (Cùng mẹ đẻ)
+ Bà ngoại – cháu (trai & gái)
+ Bác gái/dì và cháu (trai & gái)
+ Bác gái/dì và cháu (trai & gái)
+ Cậu – cháu ruột

(2) Lưu ý chọn đúng loại hình xét nghiệm ADN cần thực hiện

Dựa trên việc đối chiếu mối quan hệ có thể thực hiện xét nghiệm, khách hàng cũng cần xác định rõ mình cần làm xét nghiệm ADN dân sự – tự nguyện hay xét nghiệm ADN pháp lý.

– Xét nghiệm ADN tự nguyện là việc thực hiện xét nghiệm ADN để phục vụ nhu cầu làm rõ mối quan hệ huyết thống giữa người với người của một cá nhân hoặc trong nội bộ gia đình.

+ Mẫu xét nghiệm không bắt buộc phải do chuyên viên trung tâm xét nghiệm thu trực tiếp.
+ Không yêu cầu người xét nghiệm phải xác minh danh tính.
+ Thủ tục đăng ký xét nghiệm đơn giản.

Trung tâm xét nghiệm chỉ chịu trách nhiệm về độ chính xác trên mẫu mà khách hàng cung cấp (trong các trường hợp khách tự thu mẫu, tự cung cấp mẫu cho Trung tâm). Nếu mẫu lấy không đúng người, bị tráo mẫu. kết quả ra sai so với dự kiến hoặc mục đích ban đầu của khách hàng thì trung tâm hoàn toàn không chịu trách nghiệm.

– Xét nghiệm ADN pháp lý là việc thực hiện xét nghiệm ADN phục vụ mục đích pháp luật, giải quyết thủ tục hành chính trong và ngoài nước, xử lý tranh chấp dân sự, điều tra án hình sự,…

+ Mẫu xét nghiệm bắt buộc phải do chuyên viên trung tâm xét nghiệm thu trực tiếp.
+ Người làm xét nghiệm ADN pháp lý bắt buộc phải được xác minh danh tính. Tức là trên bản xét nghiệm ADN pháp lý phải có đầy đủ thông tin người làm xét nghiệm ADN và chuyên viên xét nghiệm phải đảm bảo mẫu ADN được thu từ đúng người này.
+ Thủ tục, hồ sơ đăng ký xét nghiệm theo những quy định bắt buộc của pháp luật.

Bản xét nghiệm ADN pháp lý được sử dụng phải đảm bảo tuyệt đối chính xác. Và quy trình xác minh danh tính chặt chẽ này nhằm giúp cho cơ quan Nhà nước, Tòa án và Đại sứ quán có thể khẳng định được tính chính xác của bằng chứng.

Trung tâm xét nghiệm ADN và chuyên viên thực hiện xét nghiệm ADN sẽ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật với bản xét nghiệm ADN pháp lý.

Vì vậy, mức giá của xét nghiệm ADN dân sự – tự nguyện và xét nghiệm ADN pháp lý sẽ khác nhau.

(3) Lưu ý về các loại mẫu

Mẫu xét nghiệm là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến độ chính xác của xét nghiệm ADN. ADN có nhiều nhất trong nhân tế bào, bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể có chứa nhân tế bào thì đều có thể sử dụng làm mẫu sinh phẩm để xét nghiệm ADN.

Tới thời điểm hiện tại, với sự phát triển vượt bậc của công nghệ giải trình tự gen thế hệ mới, mẫu xét nghiệm ADN đã được mở rộng ra đối với nhiều loại sinh phẩm khác nhau, trong đó bao gồm:

– 4 loại mẫu được sử dụng phổ biến: mẫu máu, tế bào niêm mạc miệng, mẫu tóc có chân, móng tay và móng chân
– Những loại mẫu đặc biệt và bí mật khác: mẫu cuống rốn, bàn chải đánh răng, bã kẹo cao su, đầu lọc thuốc lá, xương, răng, tinh dịch…

Với mỗi loại đều cần có lưu ý đặc biệt khi thu mẫu. Đồng thời, mỗi loại mẫu sinh phẩm cũng đi kèm với chi phí xét nghiệm và thời gian trả kết quả khác nhau. Do đó, việc tìm hiểu kỹ về các yếu tố này giúp khách hàng có thể lựa chọn phương pháp thu mẫu phù hợp nhất với điều kiện, hoàn cảnh, đặc điểm cá nhân người được xét nghiệm, đồng thời đảm bảo trải nghiệm xét nghiệm ADN là tốt nhất.

Xem thêm: https://novagen.vn/xet-nghiem-adn-bang-mau-gi-10-loai-mau-cho-ket-qua-chinh-xac/

(4) Lưu ý về việc thu mẫu

Việc thu mẫu sẽ ảnh hưởng lớn đến độ chuẩn và chất lượng các mẫu được đem đi xét nghiệm. Nếu khách hàng tự thu mẫu tại nhà thì cần thực hiện theo đúng hướng dẫn thu từng loại mẫu của chuyên viên tư vấn để tránh xảy ra các trường hợp lẫn mẫu, nhiễm mẫu hoặc mẫu không đạt chất lượng.

– Lẫn mẫu xét nghiệm ADN là hiện tượng xảy ra khi mẫu DNA được thu nhận phải của người được đăng ký làm xét nghiệm. Hiện tượng này rất khó phát hiện ra trong quá trình xét nghiệm và có thể đem lại kết quả mối quan hệ huyết thống không chính xác.

– Nhiễm mẫu xét nghiệm ADN là hiện tượng xảy ra khi DNA từ một mẫu xét nghiệm này bị nhiễm bởi DNA từ mẫu khác. Hiện tượng này hoàn toàn có thể được phát hiện ra trong quá trình xét nghiệm. Tuy nhiên nó sẽ gây mất thời gian, khó khăn khi cần phải thu mẫu lần thứ 2.

– Một yếu tố quan trọng tiếp theo ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng kết quả xét nghiệm ADN không chính xác hoặc không thể cho ra kết quả là mẫu không đạt chuẩn. Hiện tượng này sẽ được phát hiện khi các chuyên viên kiểm tra mẫu để làm thủ tục hoặc phân tích mẫu tại phòng thí nghiệm. Đó là các trường hợp:

+ Người thu mẫu chạm tay trực tiếp, dụng cụ thu mẫu (như bấm móng tay) chưa vệ sinh sạch làm bị nhiễm thêm ADN của người khác.
+ Mẫu bảo quản không đúng cách dẫn đến bị hỏng.
+ Số lượng mẫu không đủ theo yêu cầu dẫn đến nồng độ ADN không đủ để làm xét nghiệm.
+ Hình thức thu mẫu chưa chính xác. Ví dụ, với mẫu tóc thì cần nhổ trực tiếp tóc có gốc chân bằng nhíp, việc dùng tóc cắt ngang, tóc rụng có chân… sẽ không đủ điều kiện làm xét nghiệm.

Xin mời xem thêm: https://novagen.vn/canh-bao-9-nguy-co-co-the-gap-phai-khi-lam-xet-nghiem-adn/

(5) Lưu ý về hồ sơ giấy tờ cần chuẩn bị để xét nghiệm

Tùy theo việc khách hàng lựa chọn loại hình dịch vụ xét nghiệm nào mà việc chuẩn bị hồ sơ giấy tờ cũng sẽ có yêu cầu khác nhau.

– Xét nghiệm ADN tự nguyện

Khi xét nghiệm ADN để biết thì không cần giấy tờ tùy thân của những người tham gia xét nghiệm. Riêng với người yêu cầu xét nghiệm (người đứng đơn) thì cần cung cấp một số thông tin cá nhân cơ bản như tên, số điện thoại để hoàn thành thủ tục, hợp đồng xét nghiệm ADN. Những thông tin này chỉ nhằm mục đích liên lạc và lưu trữ thông tin, hoàn toàn không được tiết lộ với bất cứ ai trừ khi được người yêu cầu xét nghiệm ủy quyền bằng văn bản, đảm bảo tuyệt đối sự riêng tư và an toàn cho người làm xét nghiệm ADN.

– Xét nghiệm ADN pháp lý

Để đảm bảo bản xét nghiệm ADN được chấp nhận khi làm thủ tục tại UBND các cấp, Đại sứ quán, Lãnh sự quán các nước, tại Tòa án,… thì tất cả những người tham gia xét nghiệm đều phải chuẩn bị giấy tờ tùy thân.

Chuyên viên xét nghiệm ADN sẽ kiểm tra giấy tờ tùy thân và các giấy tờ có liên quan nhằm xác minh danh tính của người được thu mẫu.

Chỉ khi xét nghiệm đúng mẫu – đúng người thì bản kết quả ADN mới đủ cơ sở làm các thủ tục pháp luật.

Giấy tờ tùy thân bao gồm:

– Căn cước công dân hoặc hộ chiếu còn hạn.

– Riêng với trường hợp làm khai sinh cần bổ sung thêm:

+ Giấy chứng sinh của bệnh viện hoặc tại nơi sinh: Nếu làm giấy khai sinh cho con trong trường hợp chưa đăng ký kết hôn hoặc đăng ký kết hôn sau khi con ra đời, hoặc để hoàn thiện thủ tục nhận cha cho con.

+ Giấy khai sinh và Căn cước công dân/hộ chiếu (nếu có) của con: Nếu làm thủ tục để ly hôn trong trường hợp không nhận cha mẹ con hoặc xóa tên cha/mẹ khỏi giấy khai sinh.

Tuy nhiên, với xét nghiệm ADN pháp lý, chuyên viên tư vấn cần dựa theo tình huống cụ thể của khách hàng sẽ đưa ra những tư vấn cụ thể về từng bước thủ tục cần tiến hành và những giấy tờ quan trọng cần chuẩn bị.

(6) Lưu ý về thời gian nhận kết quả xét nghiệm

Thời gian trả kết quả xét nghiệm ADN là vấn đề được nhiều khách hàng quan tâm, đặc biệt trong trường hợp khách hàng cần sử dụng kết quả xét nghiệm ADN cho mục đích pháp lý – hành chính.

Cùng với sự phát triển của công nghệ, cùng sự chuyên nghiệp của quy trình, thời gian trả kết quả xét nghiệm ADN ngày càng được rút ngắn lại, nhanh nhất chỉ từ 4h sau khi hoàn thiện thủ tục đăng ký xét nghiệm.

Tuy nhiên, do đặc thù của từng loại dịch vụ và gói xét nghiệm khác nhau với mức giá khác nhau nên thời gian trả kết quả sẽ khác nhau. Tùy theo tính cấp bách và nhu cầu cụ thể, khách hàng cần lựa chọn chính xác gói dịch vụ tương ứng với thời gian trả kết quả để thuận lợi cho kế hoạch của bản thân.

Xem thêm: https://novagen.vn/thoi-gian-tra-ket-qua-xet-nghiem-adn-la-bao-lau/

(7) Lưu ý về chi phí xét nghiệm

Đa số mọi người có quan điểm rằng việc xét nghiệm ADN sử dụng công nghệ hiện đại thường đi kèm với chi phí đắt đỏ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng các thiết bị giải trình tự gen thế hệ mới đã tối ưu được công nghệ và giúp giảm thời gian xét nghiệm cũng như giá thành xuống thấp hơn rất nhiều giúp việc xác định mối quan hệ huyết thống thông qua ADN không còn là điều xa xỉ và tốn kém nữa, có thể tiếp cận dễ dàng hơn cho mọi người.

Tùy theo điều kiện kinh tế cũng như mục đích của xét nghiệm, khách hàng cần nắm rõ các thông tin về chi phí để có sự chuẩn bị tốt nhất trước khi tiến hành thực hiện dịch vụ.

Xin mời tham khảo bài viết về giá tất cả dịch vụ xét nghiệm ADN tại NOVAGEN: https://novagen.vn/gia-xet-nghiem-adn-la-bao-nhieu/

(8) Lưu ý về tính chính xác của kết quả xét nghiệm

Với sự phát triển vượt bậc của công nghệ sinh học, ngày nay, xét nghiệm ADN có thể đạt được độ chính xác lên tới 99,999999%.

Mặc dù vậy, có rất nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm ADN, đặc biệt chúng có thể làm sai lệch kết quả hoặc không thể kết luận được về quan hệ huyết thống, có thể kể đến các tình huống:

– Cố tình tráo mẫu hoặc lấy mẫu nhầm người
– Mẫu của những người làm xét nghiệm bị trộn lẫn
– Mẫu bị hỏng, mốc, biến chất
– Mẫu không đủ lượng ADN để xét nghiệm
– Những trường hợp biến đổi gen có thể gây sai lệch kết quả ADN
– Những yếu tố khác liên quan đến quá trình thực hiện xét nghiệm: chọn sai dịch vụ xét nghiệm, máy móc của phòng thí nghiệm, chuyên viên thực hiện xét nghiệm…

Khách hàng cần lưu tâm đến các vấn đề này để đảm bảo kết quả nhận được là hoàn toàn chính xác cho mối quan hệ huyết thống cần được xác minh.

(9) Lưu ý về tính bảo mật của việc thực hiện xét nghiệm

Bảo mật thông tin là một trong những vấn đề mà khách hàng có nhu cầu xét nghiệm ADN vô cùng quan tâm. Nếu thông tin không được bảo mật có thể gây ra các nguy cơ như:

– Tiềm ẩn nguy cơ về quyền riêng tư, ảnh hưởng đến danh tính, gia đình, và cuộc sống cá nhân của họ.

– Nguy cơ bị lạm dụng thông tin: Thông tin từ kết quả xét nghiệm ADN có thể bị kẻ xấu lạm dụng hoặc sử dụng một cách không đúng mục đích, gây ra hậu quả nghiêm trọng cho khách hàng. Nghiêm trọng hơn, nó có thể gây nguy cơ bị tấn công mạng hoặc sử dụng thông tin cá nhân để thực hiện các hành động xấu.

– Tác động đến mối quan hệ gia đình: Việc tiết lộ thông tin từ kết quả xét nghiệm ADN có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ gia đình, gây ra rạn nứt, những mâu thuẫn trong gia đình, đặc biệt trong các trường hợp không mong muốn hoặc bất ngờ.

(10) Lưu ý về việc lựa chọn đơn vị xét nghiệm uy tín

Việc lựa chọn đơn vị xét nghiệm uy tín rất quan trọng đối với quá trình thực hiện dịch vụ của khách hàng. Bên cạnh việc đảm bảo sự chính xác và tin cậy của kết quả vì nó sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi Pháp lý, hạnh phúc hôn nhân và cuộc sống của mọi người. Có một số yếu tố cần lưu ý khi chọn đơn vị xét nghiệm:

– Ứng dụng công nghệ hiện đại

Một dịch vụ xét nghiệm ADN uy tín cần sử dụng các công nghệ và phương pháp xét nghiệm tiên tiến để đảm bảo độ chính xác, đáng tin cậy của kết quả và thời gian thực hiện dịch vụ.

– Đội ngũ chuyên gia di truyền hàng đầu

Đảm bảo rằng dịch vụ có đội ngũ chuyên gia hàng đầu, có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực di truyền và xét nghiệm ADN. Chuyên gia có thể đảm bảo quy trình xét nghiệm được thực hiện đúng cách và đánh giá kết quả một cách chuyên nghiệp.

– Giá trị đạo đức – trung thực

Đây là vấn đề cực kỳ quan trọng, có thể nói đứng số 1 trong ngành ADN nói riêng. Đó là các vấn đề đạo đức khi làm dịch vụ. ADN có thể bị tay đổi kết quả trực tiếp hay gián tiếp thông qua việc tráo mẫu. Vì vậy bạn cũng cần xem xét các yếu tố này nhất là trong trường hợp đang giám định để giải quyết các vấn đề mâu thuẫn trong gia đình, giám định ADN phân chia tài sản, ly hôn…

Rất nhiều trường hợp, khách hàng hay người liên quan trong ca xét nghiệm có ý định thay đổi kết quả bằng thủ thuật (tráo mẫu) hay bỏ tiền để trung tâm thay đổi kết quả. NOVAGEN khuyến cáo, đây là hành động VI PHẠM PHÁP LUẬT nhất là đối với trung tâm giám định ADN.

Dưới sự lãnh đạo của TS. Đặng Trần Hoàng, NOVAGEN luôn coi ngành ADN nói riêng và công nghệ gen di truyền nói chung là sự nghiệp suốt đời nên luôn có sự lo lắng về ý thức gìn giữ đạo đức trong ngành nghề này. Và luôn hi vọng tất cả các đơn vị khác dù mới, nhỏ bé hay chỉ hướng tới thương mại thì cũng luôn giữ được đạo đức trong ngành để đảm bảo quyền lợi chính đáng của khách hàng và uy tín của cả ngành nghề.

– Bảo vệ quyền lợi khách hàng

Dịch vụ cần có chính sách bảo vệ quyền lợi khách hàng rõ ràng và minh bạch. Điều này bao gồm quyền riêng tư và bảo mật thông tin cá nhân, cũng như cung cấp thông tin chi tiết về quy trình xét nghiệm và các chi phí liên quan.

– Hỗ trợ chuyên nghiệp cho khách hàng

Điều này liên quan đến khả năng dịch vụ cung cấp hỗ trợ cho khách hàng trong quá trình xét nghiệm và sau khi có kết quả. Dịch vụ cần phải có đội ngũ hỗ trợ khách hàng chuyên nghiệp, sẵn sàng giải đáp các câu hỏi và giúp đỡ trong trường hợp cần thiết.

– Kết quả được công nhận rộng rãi, có tính Pháp lý cao

Kết quả xét nghiệm ADN cần được công nhận và có giá trị trong lĩnh vực y tế và pháp lý. Điều này đảm bảo rằng bạn có thể sử dụng kết quả cho các mục đích quan trọng như:

+ Làm thủ tục nhận cha mẹ cho con tại ủy ban nhân dân, phường/xã, quận/huyện để làm giấy khai sinh nhận con.

+ Cung cấp cơ sở pháp lý, bằng chứng khoa học trong việc giải quyết các tranh chấp pháp lý, làm thủ tục nhận cha mẹ cho con tại tòa án để thừa kế, chia tài sản theo quy định của pháp luật.

———

Với những thông tin trên hy vọng sẽ giúp khách hàng hiểu rõ những lưu ý quan trọng khi có nhu cầu xét nghiệm ADN để xác minh mối quan hệ huyết thống trong gia đình.

Nguồn: NOVAGEN