Hội chứng Song thai tiêu biến (Vanishing Twin) là gì? 

Song thai tiêu biến (Vanishing Twin) là trường hợp có một thai trong cặp thai đôi bị sảy tự nhiên, mô thai được thai phụ và thai nhi còn lại hấp thụ, nên được gọi là “tiêu biến” hay “biến mất. Song thai biến mất thường xảy ra ở tam cá nguyệt đầu tiên, thậm chí trước cả thời điểm siêu âm lần đầu và thường không gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới thai phụ và thai nhi còn lại. 

1. Thế nào là Hội chứng song thai tiêu biến?

Hội chứng song thai tiêu biến (hay song sinh biến mất, mất cặp song sinh) là một loại sảy thai có thể xảy ra trong quá trình mang đa thai (song thai, tam thai). Trong đó, mô của thai bị sảy được người mẹ và thai còn lại hấp thụ. 

Cụ thể, một trong số các thai dù đã được phát hiện có tim thai trong lần siêu âm trước song lại không thể tìm thấy trong lần siêu âm tiếp theo. Lúc này thai đã ngừng phát triển và mô của thai được hấp thụ bởi mẹ hoặc phôi thai sống sót thông qua nhau thai. 

Khi một thai đôi chết sau giai đoạn phôi thai, nước trong mô của thai nhi, nước ối và mô nhau thai có thể được hấp thụ lại. Khi sinh, phần mô thai nhi từ thai đôi biến mất có thể nhìn thấy trong nhau thai (hoặc trên thai đôi còn sống), thậm chí có thể dẫn tới tình trạng thai nhi đã chết bị dẹt do áp lực của thai nhi còn sống.

Do đó, việc xuất hiện song thai tiêu biến có thể làm sai lệch đáng kể kết quả xét nghiệm sàng lọc trước sinh như NIPT, Double Test hay Triple Test. Bởi các ADN tự do trong máu mẹ có cả ADN tự do của thai nhi tiêu biến và thai nhi còn sống, hầu hết dẫn tới trường hợp NIPT dương tính giả. 

2. Hội chứng song thai tiêu biến xảy ra khi nào? 

Hội chứng mất cặp song sinh thường xảy ra trong tam cá nguyệt đầu tiên – đôi khi thậm chí trước lần siêu âm đầu tiên. Nghĩa là có không ít thai phụ không biết mình mang thai đôi – vì khi siêu âm lần đầu chỉ thấy 1 phôi thai còn lại mà thôi. 

Như vậy, với hội chứng song thai tiêu biến, thai kỳ có thai đôi hoặc sinh ba trở thành thai kỳ có ít hơn một em bé so với dự kiến ​​ban đầu. Trong trường hợp thai đôi tiêu biến trước khi siêu âm lần đầu, thai phụ sẽ được coi như mang thai đơn. 

3. Mang thai đôi có dễ bị song thai tiêu biến không?

Vì một phụ nữ mang thai có thể mất một thai nhi trước khi biết mình mang thai đôi nên các nhà khoa học khó tính toán được chính xác tần suất xảy ra hội chứng song thai tiêu biến.

Theo ước tính, hội chứng song thai tiêu biến xảy ra ở khoảng 36% thai kỳ song sinh, khoảng 50% thai kỳ có 3 phôi thai trở lên và 20%-30% thai kỳ hỗ trợ sinh sản, chẳng hạn như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

4. Triệu chứng của song thai biến mất là gì?

Thông thường, thai đôi biến mất được chẩn đoán trong quá trình siêu âm. Nếu lần siêu âm đầu tiên của bạn xác định thai đôi hoặc nhiều thai, nhưng lần siêu âm sau đó chỉ phát hiện một nhịp tim hoặc phôi thai, thì đó là dấu hiệu của hội chứng thai đôi biến mất.

Các dấu hiệu của hội chứng song sinh biến mất tương tự như các triệu chứng thường gặp trong tam cá nguyệt đầu tiên của thai kỳ, bao gồm: chuột rút ở tử cung; chảy máu nhẹ hoặc ra máu; đau vùng chậu và đau lưng. 

Những điểm tương đồng này góp phần khiến cho thai phụ và bác sĩ chuyên khoa có thể không hề biết tới phôi thai đã tiêu biến. 

5. Nguyên nhân gây ra hội chứng song sinh biến mất là gì?

Những bất thường trong ADN của phôi thai bị tiêu biến là nguyên nhân chính ngăn cản quá trình phát triển hoàn thiện của phôi thai, khiến thai tự biến mất. Những bất thường này trong mã di truyền của phôi thai không thể kiểm soát hoặc ngăn ngừa được, bởi thông thường chúng đã xuất hiện khi thụ thai.

Có một số yếu tố nguyên nhân được coi là có liên quan đến tình trạng mất phôi thai trong cặp song thai, bao gồm: 

• Tuổi của người mẹ cao (thường là trên 30 tuổi) 
• Bất thường về nhiễm sắc thể ở thai đôi đã mất
• Sử dụng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản như; thụ tinh trong ống nghiệm (IVF)
• Nhau thai nhỏ hoặc các bất thường về giải phẫu khác của nhau thai có thể liên quan đến tình trạng mất thai đôi sớm
• Các yếu tố di truyền khác gây dị tật thai

6. Tác động lên người mẹ và thai đôi còn sống là gì?

Nếu mất thai xảy ra trong tam cá nguyệt đầu tiên, cả thai nhi còn lại và người mẹ thường không có dấu hiệu hoặc triệu chứng lâm sàng. Tiên lượng của thai đôi còn sống thường rất tốt. 

Nếu một thai đôi chết trong tam cá nguyệt thứ hai hoặc thứ ba, thai nhi còn sống sẽ có nguy cơ cao hơn, đặc biệt là nếu cặp song sinh có chung một nhau thai. Bao gồm: bại não, sinh non, khuyết tật thai nhi, hạn chế tăng trưởng trong tử cung (IUGR) dẫn tới cân nặng khi sinh thấp, thậm chí tử vong

Với người mẹ: Tăng nguy cơ mắc đái tháo đường thai kỳ, vỡ màng ối sớm (PROM), thiểu ối (nước ối thấp), suy cổ tử cung,… 

7. Chăm sóc y tế cho thai phụ bị song thai tiêu biến

Nếu hội chứng song thai tiêu biến xuất hiện trong tam cá nguyệt đầu tiên thì thai phụ không cần biện pháp chăm sóc y tế đặc biệt nào. Cả cặp song sinh sống sót và người mẹ đều không cần điều trị y tế. 

Nếu thai chết lưu trong tam cá nguyệt thứ hai hoặc thứ ba, thai kỳ có thể được coi là có nguy cơ cao. Bác sĩ chuyên khoa sẽ căn cứ trên tình hình thực tế để đưa ra các phương án xử lý phù hợp nhất, có thể chỉ định theo dõi đặc biệt, sinh non hoặc đình chỉ thai kỳ,…

Chú ý: Khi xuất hiện các dấu hiệu như chảy máu, chuột rút và đau vùng chậu thì cần đi khám càng sớm càng tốt.

Nguồn: NOVAGEN