Đang uống thuốc có làm kết quả xét nghiệm ADN bị sai không?

Đang uống thuốc có làm kết quả xét nghiệm ADN bị sai không? Về cơ bản, các loại thuốc đều KHÔNG làm thay đổi ADN của con người nên đang uống thuốc sẽ hoàn toàn không làm kết quả xét nghiệm ADN bị sai. Tuy nhiên, trong quá trình điều trị có thể gây ảnh hưởng tới kết quả xét nghiệm ADN. Do đó, khi đang uống thuốc hoặc điều trị bệnh và muốn làm xét nghiệm ADN, bạn nên thông báo loại thuốc đang dùng và quá trình điều trị bệnh với chuyên viên tư vấn xét nghiệm.

1. Thuốc có làm thay đổi ADN của con người không?

ADN là gì? ADN là vật chất di truyền ở người và hầu hết các sinh vật khác trên trái đất. Gần như mọi tế bào bên trong cơ thể của cùng một người đều có cùng một nguồn ADN.

Hầu hết ADN tập trung trong nhân tế bào (được gọi là ADN nhân), và một lượng nhỏ ADN được tìm thấy bên trong ty thể (được gọi là ADN ty thể, mitochondrial DNA hoặc mtDNA).

Thuốc là những chất hoặc hỗn hợp các chất có khả năng thay đổi hoạt động của một hoặc nhiều cơ quan trong cơ thể và can thiệp vào quá trình tiến triển của các bệnh lý.

Thuốc tác động lên cơ thể con người theo 3 cơ chế: cơ chế hóa sinh, cơ chế vật lý và cơ chế hóa học. Trong đó thuốc chỉ tác động lên tế bào theo cơ chế hóa sinh. Vậy thuốc có làm ADN của người trong tế bào bị biến đổi hay không?

1. Cơ chế hóa sinh của thuốc

Gồm có 3 cơ chế: tác động lên thụ thể, tác động lên enzyme và tác động lên hệ thống vận chuyển qua màng sinh học.

Tác động của thuốc lên receptor (thụ thể)

Trong cơ thể, thuốc thường tác động đặc hiệu trên một loại tế bào hoặc một số thành phần của tế bào được gọi là receptor (thụ thể), gây ra sự đáp ứng sinh học. Receptor có thể chia thành hai loại chính:

• Receptor màng tế bào: Tồn tại trên bề mặt của tế bào.
• Receptor nội bào: Tồn tại bên trong tế bào.

Các receptor có khả năng kết hợp chọn lọc với thuốc, tạo điều kiện cho tác động chính của chúng.

Tác động của thuốc lên enzyme

Trong phạm vi enzyme, các thuốc thường được phân thành hai nhóm:

• Thuốc ức chế enzyme: Có tác dụng hạn chế hoạt động của enzym, ví dụ như nhóm kháng sinh penicillin, chúng ức chế enzyme transpeptidase tham gia vào quá trình tổng hợp thành tế bào vi khuẩn. Bằng cách này, chúng giúp tiêu diệt vi khuẩn và ngăn chặn sự phát triển của chúng.
• Thuốc kích thích hoạt động enzym: Ví dụ như rifampicin, chúng có tác dụng tăng sản xuất enzyme cytochrome P450 ở gan, một enzym quan trọng tham gia vào quá trình chuyển hóa thuốc trong cơ thể. Thông qua sự kích thích này, chúng thúc đẩy quá trình chuyển hóa của nhiều loại thuốc khác dẫn đến việc giảm thời gian tác dụng của thuốc.

Tác động của thuốc lên hệ thống vận chuyển qua màng sinh học:

Màng tế bào đóng vai trò quan trọng trong quá trình vận chuyển ion, sở hữu các kênh vận chuyển có khả năng chọn lọc đặc biệt đối với các ion như Na+, K+, Cl+, Ca++. Những thuốc tác động lên sự vận chuyển ion của các kênh này có thể tạo ra những hiệu ứng độc đáo.

Chẳng hạn, Nifedipine là một ví dụ điển hình khi có khả năng chặn kênh Ca++, ngăn chặn sự xâm nhập của Ca++ vào tế bào cơ tim và cơ trơn, giúp kiểm soát huyết áp và giảm cơn đau thắt ngực.

2. Cơ chế vật lý của thuốc

Cơ chế vật lý được minh họa thông qua ví dụ như than hoạt tính, trong đó tính chất hấp phụ của nó được áp dụng để xử lý ngộ độc và giảm cảm giác đầy bụng. Tận dụng thuộc tính này không chỉ mang lại lợi ích trong việc loại bỏ độc tố mà còn mở ra những tiềm năng mới trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.

3. Cơ chế hóa học của thuốc

Cơ chế hoá học liên quan đến việc sử dụng các thuốc có tính kiềm nhẹ để trung hòa axit trong dạ dày khi điều trị viêm loét dạ dày. Ví dụ như Hydroxide nhôm, Hydroxide Magnesium, chúng đều là những chất hiệu quả để làm giảm acid trong dạ dày và hỗ trợ quá trình điều trị.

Dựa vào 3 cơ chế hoạt động của thuốc trên đây, có thể thấy rằng các loại thuốc chỉ tác động lên phần bên ngoài của các tế bào (cụ thể là màng tế bào hoặc các nhân tố nằm trong tế bào chất). Trong khi đó ADN là phần vật chất nằm hầu hết bên trong nhân tế bào và có một phần nhỏ nằm ở ty thể, và thuốc thì không thể tác động đến phần ADN nằm bên trong nhân tế bào và ADN ty thể được. 

Do vậy, các loại thuốc hiện nay đều không thể làm thay đổi ADN của con người. 

2. Đang uống thuốc có làm kết quả xét nghiệm ADN bị sai không?

Thuốc sẽ KHÔNG làm kết quả xét nghiệm ADN bị sai

Tuy nhiên, trong quá trình điều trị bệnh và uống thuốc sẽ có một số tình huống có thể khiến việc xét nghiệm ADN không thể thực hiện được. Ví dụ như sau:

– Cơ thể đang có số lượng vi khuẩn, virus quá cao, dẫn tới việc trong mẫu máu hoặc nước bọt để xét nghiệm ADN, mẫu bị lẫn một lượng ADN của vi khuẩn và virus quá lớn. Và do đó mẫu máu/nước bọt này không thể xét nghiệm ADN được vì đã bị lẫn mẫu – nhiễm mẫu.

– Sau khi phẫu thuật và truyền máu: Lúc này, máu trong cơ thể của người làm xét nghiệm chứa ADN tự do của người hiến máu chưa được đào thải ra ngoài. Nếu lượng ADN tự do quá cao cũng có thể dẫn tới việc mẫu máu xét nghiệm ADN bị lẫn mẫu – nhiễm mẫu.

Chi tiết: Tham khảo bài viết: Đang điều trị có xét nghiệm được ADN không?

3. Kết luận

Các loại thuốc đều không thể ảnh hưởng đến ADN của con người. Tuy vậy trong quá trình điều trị bệnh và uống thuốc, người làm xét nghiệm ADN vẫn cần phải thông báo cho các chuyên viên ADN tại trung tâm để được tư vấn chuyên sâu dựa trên tình trạng bệnh và phác đồ điều trị của mỗi bệnh nhân.