Dấu vân tay của mỗi người là duy nhất và được quy định bởi cả yếu tố về di truyền và môi trường.
Dấu vân tay (fingerprints) của mỗi người là duy nhất, đó là lý do tại sao chúng từ lâu đã được sử dụng như một cách để nhận dạng cá nhân.
Đáng ngạc nhiên là có rất ít thông tin về các yếu tố ảnh hưởng đến các mẫu dấu vân tay của một người.
Giống như nhiều đặc điểm phức tạp khác (tính cách, trí thông minh, màu mắt, má núm đồng tiền…), các nghiên cứu cho thấy cả yếu tố di truyền và môi trường đều đóng một vai trò nào đó trong việc hình thành dấu vân tay đặc trưng của mỗi người.
Xem thêm:
- Tính cách có phải do di truyền?
- Tuổi thọ có phải do di truyền quyết định?
- Màu mắt có được xác định bởi di truyền?
- Trí thông minh có phải do di truyền quyết định?
- Thuận tay trái có phải do di truyền?
- Chiều cao có phải do di truyền?
- Nốt ruồi có được xác định bởi di truyền?
- Má lúm đồng tiền trên khuôn mặt có phải do di truyền quyết định?
Dấu vân tay của một người dựa trên các đường vân da (được gọi là dermatoglyphs) trên các ngón tay. Những đường vân này cũng xuất hiện trên các ngón chân, lòng bàn tay và lòng bàn chân.
Mặc dù các mẫu vòng xoắn, vòm và vòng cơ bản có thể giống nhau, nhưng các chi tiết của các mẫu là đặc điểm riêng cho từng cá nhân.
Các vân tay phát triển trước khi sinh và không thay đổi trong suốt cuộc đời.
Các đường gờ bắt đầu phát triển trong tháng thứ ba của quá trình phát triển bào thai và chúng được hình thành đầy đủ vào tháng thứ sáu.
Chức năng của những đường vân này không hoàn toàn rõ ràng, nhưng chúng có khả năng làm tăng độ nhạy khi chạm vào.
Kích thước cơ bản, hình dạng và khoảng cách của các đường vân da dường như bị ảnh hưởng bởi các yếu tố di truyền.
Các nghiên cứu cho thấy có nhiều gen liên quan, vì vậy kiểu di truyền không đơn giản.
Các gen kiểm soát sự phát triển của các lớp da khác nhau, cũng như cơ, mỡ và mạch máu bên dưới da, đều có thể đóng vai trò xác định kiểu đường vân.
Các chi tiết nhỏ hơn của các đường vân trên da bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác trong quá trình phát triển của bào thai, bao gồm các chất được hấp thụ trong thời kỳ mang thai và môi trường bên trong tử cung.
Những yếu tố phát triển này làm cho các đường vân da của mỗi người khác với những người khác. Ngay cả những cặp sinh đôi cùng trứng, những người có ADN giống nhau, cũng có dấu vân tay khác nhau.
Rất ít gen liên quan đến sự hình thành đường vân da đã được xác định. Các bệnh hiếm gặp được đặc trưng bởi các đường vân da bất thường hoặc không có cung cấp một số manh mối về cơ sở di truyền của chúng.
Ví dụ, một tình trạng được gọi là Adermatoglyphia được đặc trưng bởi sự vắng mặt của các đường vân da, đôi khi có những bất thường khác trên da.
Adermatoglyphia là do đột biến gen có tên là SMARCAD1. Mặc dù gen này rõ ràng là quan trọng đối với sự hình thành các đường vân da, nhưng vai trò của nó đối với sự phát triển của chúng vẫn chưa rõ ràng.
Tài liệu tham khảo
- Burger B, Fuchs D, Sprecher E, Itin P. The immigration delay disease: adermatoglyphia-inherited absence of epidermal ridges. J Am Acad Dermatol. 2011 May;64(5):974-80. doi: 10.1016/j.jaad.2009.11.013. Epub 2010 Jul 8.PubMed: 20619487.
- Nousbeck J, Burger B, Fuchs-Telem D, Pavlovsky M, Fenig S, Sarig O, Itin P, Sprecher E. A mutation in a skin-specific isoform of SMARCAD1 causes autosomal-dominant adermatoglyphia. Am J Hum Genet. 2011 Aug 12;89(2):302-7. doi: 10.1016/j.ajhg.2011.07.004. Epub 2011 Aug 4. PubMed: 21820097. Free full-text available from PubMed Central: PMC3155166.
- Warman PH, Ennos A.R. Fingerprints are unlikely to increase the friction of primate fingerpads. J Exp Biol. 2009 Jul;212(Pt 13):2016-22. doi: 10.1242/jeb.028977. PubMed: 19525427.
- Sudha PI, Singh J, Sodhi GS. The Dermal Ridges as the Infallible Signature of Skin: An Overview. Indian J Dermatol. 2021 Nov-Dec;66(6):649-653. doi: 10.4103/ijd.ijd_1123_20. PubMed: 35283510. Free full-text available from PubMed Central: PMC8906331.
(*) Theo MedlinePlus